ေရးသားသူ - တူေမာင္ညိဳ
ေခတ္ၿပိဳင္ဂ်ာနယ္
၁၀ ဇူလိုင္ ၂၀၀၇
ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံကို လာမည့္ ဇူလုိင္လ (၁၈) ရက္တြင္ျပန္လည္က်င္းပမည္ဟု က်င္းပေရး ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသိန္းစိန္က ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ၿပီ။
ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္က်င္းပမည့္ ညီလာခံဟုလည္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားသြားသည္။
ဒီတခါေတာ့ ေျခခင္းလက္သာသည့္အခ်ိန္၊ အားလံုးအတြက္ သင့္ေလ်ာ္သည့္အခ်ိန္ကား မိုးထဲ ေရထဲမွာပါလား။ ေတာင္သူလယ္သမားႀကီးမ်ားရဲ႕ စိုက္ခ်ိန္ ပ်ိဳးခ်ိန္နဲ႔တိုက္ဆိုင္ေနပါေပါ့လား။
ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံသည္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္အတြင္း အမွန္တကယ္ပင္ အဆံုးသတ္ေတာ့မွာလား။
ဘယ္လုိပင္အဆံုးသတ္သတ္။ ဘယ္ေတာ့ပဲအဆံုးသတ္သတ္ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံရလဒ္သည္ တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူထုကို အက်ိဳးရွိေစလိမ့္မည္မဟုတ္။ ထိုရလဒ္ကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဆန္႔က်င္ၾကရ မည္ျဖစ္သည္။ ထုိေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံတြင္ရရွိခဲ့ေသာ အေျခခံမူမ်ား၊ အေသးစိတ္အေျခခံမူမ်ား အေပၚ အေျခခံၿပီး ေရးဆြဲခ်မွတ္လာမည့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကိုလည္း ဆန္႔က်င္ၾကရမည္သာ ျဖစ္သည္။
အခ်ိဳ႕က က်င္းပေရးေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ေျပာၾကားသြားသည့္အထဲက “တခ်ဳိ႕အခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္ ျခင္း၊ ျဖည့္စြက္ျခင္း၊ ပယ္ဖ်က္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္သြားၾကရမွာျဖစ္ေၾကာင္း” ဆိုသည့္ စကားလံုးမ်ားကို ဆႏၵစြဲသန္သန္ႏွင့္ စိတ္ကူးဖဲ႐ိုက္ေနၾကသည္။ ထင္တလံုးနဲ႔ တြက္ေနခ်က္ေနၾကသည္။ တခ်ိဳ႕က အေျခခံဥပေဒတရပ္ ျဖစ္လာတဲ့အခါ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ဖို႔အထိ စိတ္ကူးအရမ္းျမန္စြာ ယဥ္ေနၾက ပါသည္။
ေညာင္ႏွစ္ပင္ျပန္စေတာ့ ဒီခ်ဳပ္က ေပ်ာ့ေပ်ာင္းစြာျဖင့္ (နအဖ) စစ္အစိုးရထံ ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့သည္။ အဆိုျပဳတင္ျပခဲ့သည္။ ကမ္းလွမ္းခဲ့သည္။ တုိင္းရင္းသားအပစ္ရပ္အင္အားစုမ်ားကလည္း ထိုနည္းတူ အဆုိျပဳကမ္းလွမ္းခဲ့သည္။ (နအဖ) စစ္အစိုးရကား ဆုပ္ထားေသာလက္ကိုမျဖည္ခဲ့ေခ်။
သို႔ျဖင့္ ဒီခ်ဳပ္သည္ “အမ်ိဳးသားညီလာခံတြင္ ပါ၀င္ျခင္းအားျဖင့္ တိုင္းျပည္ကို အက်ိဳးျပဳႏိုင္မည္ဟု မယံုၾကည္ေသာေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားညီလာခံသို႔ မတက္ေရာက္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လိုက္သည္” ဟူ၍ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ေမလ (၁၄) ရက္ေန႔တြင္ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္၍ တုိင္းျပည္ႏွင့္လူထုထံ အသိေပး တင္ျပခဲ့သည္။
သို႔ျဖင့္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ကတည္းက ယာယီအားျဖင့္ ရပ္ဆိုင္းထားခဲ့ရသည္ဆိုေသာ အမ်ိဳးသားညီလာခံ သည္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ေမလ (၁၇) ရက္ေန႔တြင္ ျပန္လည္စတင္ခဲ့သည္။ ယခု ထိုေညာင္ႏွစ္ပင္ ညီလာခံကို မၾကာမီ အဆံုးသတ္ေတာ့မည္။
လမ္းျပေျမပံု၏ ပထမအဆင့္ၿပီးစီးသြားၿပီဆိုလွ်င္ ဒုတိယ၊ တတိယအဆင့္မ်ား လာေပေတာ့မည္။ ဒုတိယအဆင့္ႏွင့္ပတ္သက္၍ လမ္းျပေျမပံု (၇) ခ်က္ထဲတြင္ ဤသို႔ေဖာ္ျပထားသည္။ “အမ်ိဳးသား ညီလာခံႀကီး ေအာင္ျမင္စြာက်င္းပၿပီးစီးသည့္အခါ စစ္မွန္ၿပီး စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ျဖစ္ထြန္းေရးအတြက္ လိုအပ္ေသာေဆာင္ရြက္ဖြယ္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို တဆင့္ၿပီးတဆင့္ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ျခင္း” ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။
“လိုအပ္ေသာ ေဆာင္ရြက္ဖြယ္ရာလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို တဆင့္ၿပီးတဆင့္ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ျခင္း” ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။
မည္သုိ႔ေသာ ကိစၥမ်ားကိုေဆာင္ရြက္မွာလဲ။
မည္သူက၊ မည္သည့္အဖြဲ႔အစည္းကေဆာင္ရြက္မွာလဲ။
အခ်ိန္ကာလ မည္မွ်ၾကာျမင့္မွာလဲ၊ ဘာကိုမွ်ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေဖာ္ျပမထားေခ်။
ပထမအဆင့္ (ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံက်င္းပျခင္း) သည္ ပင္လွ်င္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ေမလ (၁၇) ရက္ ေန႔က စတင္ေရတြက္ၾကည့္လွ်င္ (၃) ႏွစ္နီးပါး အခ်ိန္ယူခဲ့ပါသည္။ ဒုတိယအဆင့္ အခ်ိန္ကာလ ဘယ္ေလာက္ၾကာမည္နည္း။
ပထမအဆင့္တြင္ ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည့္ အစုအဖြဲ႔ (၈) ဖြဲ႔မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါ၀င္ရမည္ မဟုတ္သည္ မွာေတာ့ ေသခ်ာပါသည္။
ေနာက္တစ္ခုေသခ်ာသည္မွာ ႀကံ့ဖြံ႕၊ မီးသတ္၊ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းအဖြဲ႕၊ မိခင္ႏွင့္ကေလးေစာင့္ေရွာက္ ေရးအသင္း စသည့္ (နအဖ) ၏ “အင္န္ဂ်ီအိုအဖြဲ႕မ်ား” အစြမ္းျပလႈပ္ရွားလာၾကပါလိမ့္မည္။
ႀကံ့ဖြံ႕အသင္း၏ “ျမန္မာ့ေရးရာႏွင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေလ့လာမႈသင္တန္းအမွတ္စဥ္ (၁၂) သင္တန္း ဆင္းပြဲ” တြင္ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဌးဦးက “သင္တန္းကာလအတြင္းတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ႀကီး၌ ပိုမိုထိေရာက္စြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေစရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည့္ အျပင္ ကိုယ္တုိင္ပါ၀င္သည့္ မိမိတို႔၏ နယ္ေျမအသီးသီး၌ ရွိေနၾကေသာ ျပည္သူမ်ား၏ အက်ိဳး အတြက္ လက္ေတြ႕ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည့္ နည္းလမ္းမ်ားကိုလည္း စုေပါင္းညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ၿပီး ေဖာ္ထုတ္ျပဳစုႏုိင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း” ေျပာၾကားထားသည္ႏွင့္ ဆက္စပ္ၾကည့္ရန္ျဖစ္ပါသည္။
“လက္ေတြ႕ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ျပဳစုႏုိင္ခဲ့ၾကၿပီ” ဟု ဆိုေနပါသည္။ သူတို႔သည္ က်ရာတာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ၾကလိမ့္မည္။ ယခုပင္လ်င္ လူအုပ္ျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ရန္ျပဳ ေနၿပီ။
တတိယအဆင့္တြင္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းေရးဆြဲရန္ျဖစ္သည္။ လမ္းျပေျမပံု စတုတၳ အဆင့္မွာ “ျဖစ္ေပၚလာသည့္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းႀကီး ျပည္လံုးကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပ၍ အတည္ျပဳျခင္း” ျဖစ္ပါသည္။
“ဥပေဒေရးဆြဲေရးအဖြဲ႔က ျပဳစုၿပီးတဲ့အခါျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူသြားမွာျဖစ္တယ္” လို႔ စတုတၳအႀကိမ္ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံ အပိတ္မိန္႔ခြန္းတြင္ က်င္းပေရးေကာ္မရွင္ဥကၠ႒က ထပ္မံေျပာၾကားထား ခဲ့ၿပီးလည္း ျဖစ္ပါသည္။
ထိုေန႔တြင္ ျပည္သူတို႔၏ ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵအစစ္အမွန္ကို ထုတ္ေဖာ္ျပသၾကရေပလိမ့္မည္။ ေညာင္ႏွစ္ပင္မူမ်ားျဖင့္ ေရးဆြဲထားသည့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းကို “ကန္႔ကြက္မဲ” ေပးၾက ရလိမ့္မည္။
ထိုသုိ႔ ကန္႔ကြက္မဲေပးႏုိင္ရန္ ယခုကတည္းကျပင္ဆင္ထားၾကရမည္။ အင္အားစုေဆာင္းထားၾက ရမည္။ (နအဖ) စစ္အစိုးရကလည္း ႀကံ့ဖြံ႕အင္အား (၂၄) သန္းဆိုသည္ႏွင့္ အတည္ျပဳႏိုင္ဖို႔ႀကိတ္ၿပီး ျပင္ဆင္ေနသည္။ လႈံ႕ေဆာ္ေနသည္။
လူရမ္းကားစြမ္းအားရွင္မ်ားအားကိုးျဖင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၊ ဖမ္းဆီးမႈမ်ားလုပ္လာပါလိမ့္မည္။ က်ေနာ္တို႔၏ လႈပ္ရွားႏိုင္မႈမွန္သမွ်ကို ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္လာလိမ့္မည္မွာ နည္းနည္းမွ သံသယ ရွိစရာမလိုပါ။ သုိ႔အတြက္ ျပင္ဆင္မႈေကာင္းရန္လိုအပ္ပါသည္။ ျပည္သူမ်ား ရဲရဲတင္းတင္း ကန္႔ကြက္မဲေပးႏိုင္ေစဖို႔ နည္းလမ္းရွိသမွ် ျပင္ဆင္ၾကရလိမ့္မည္။
သုိ႔ပါ၍ ပဏာမအဆင့္ျပင္ဆင္မႈ ေျခလွမ္းအေနျဖင့္ တုိင္းျပည္ႏွင့္ ျပည္သူလူထု အက်ိဳးစီးပြားကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္းမရွိေသာ အဆိုပါ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံက ခ်မွတ္လာမည့္ အေျခခံမူမ်ားကို တုိင္းျပည္ႏွင့္ ျပည္သူလူထု ေဒသတြင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ မိသားစုမ်ား ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိျမင္သေဘာေပါက္၍ ဆန္က်င့္ကန္႔ကြက္ ပယ္ခ်ႏိုင္ၾကေစရန္အလို႔ငွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားျပဳေကာ္မတီႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားသည့္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ျပည္တြင္းျပည္ပရွိ ႏိုင္ငံေရးတက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူမ်ားသည္ မိမိတုိ႔၏ သေဘာထားအျမင္မ်ား၊ ခံစားခ်က္မ်ားကို အက်ယ္တ၀င့္ တင္ျပ လႈ႕ံေဆာ္ၾကရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ။
Wednesday, August 29, 2007
အဆင့္ (၄) အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္
ေညာင္ႏွစ္ပင္ကို ေမွ်ာ္လင့္စိတ္ကူးယဥ္လို႔ မျဖစ္ပါ
ေရးသားသူ - တူေမာင္ညိဳ
ေခတ္ၿပိဳင္ဂ်ာနယ္
၃ ၾသဂုတ္ ၂၀၀၇
ဇြန္လ (၅) ရက္ေန႔က ေညာင္ႏွစ္ပင္ အမ်ိဳးသားညီလာခံ က်င္းပေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ရဲ႕ ေျပာ စကားကို ထင္မွတ္မွား တြက္ခ်က္ခဲ့မႈ။ ေမွ်ာ္လင့္စိတ္ကူးယဥ္မႈမ်ားကို ဇူလိုင္လ (၁၈) ရက္ေန႔ “ေနာက္ဆံုးေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံ” ဖြင့္ပြဲ မိန္႔ခြန္းနဲ႔ ဗိုလ္သိန္းစိန္က အခုလို အဆံုးသတ္ေပးခ့ဲပါ တယ္။
“ယခုတႀကိမ္ဟာ ေနာက္ဆုံးအႀကိမ္ျဖစ္တာနဲ႔အညီ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ အေျခခံမူမ်ားနဲ႔ အေသးစိတ္ အေျခခံရမယ့္ မူမ်ားကုိ ေရွ႕ေနာက္ညီၫြတ္ဆီေလ်ာ္ေအာင္ အစအဆုံး ျပန္လည္သုံးသပ္ၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒီလုိေဆာင္႐ြက္ရာမွာ မူလဦးတည္ခ်က္မ်ားနဲ႔ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ အေသးစိတ္ အေျခခံရမယ့္ မူမ်ားရဲ႕ သေဘာအဓိပၸာယ္မွ ကြဲလြဲမႈ မရွိေစဘဲ လုိအပ္သမွ်ကုိသာ ေဆာင္႐ြက္ၾကရန္ျဖစ္ပါတယ္”
က်ေနာ္တို႔ ဒီေျပာဆိုခ်က္ကို သူတို႔စေျပာကတည္းက အယုံအၾကည္မရွိပါဘူး။ မယုံၾကည္ရတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းအခ်က္ (၂) ခု ရွိပါတယ္။
၁။ (န၀တ- နအဖ) စစ္အစုိးရဟာ သူတို႔ေပးထားတဲ့ကတိကို အႀကိမ္ႀကိမ္ခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါ တယ္။ (န၀တ) ရဲ႕ တာ၀န္ႀကီးေလးရပ္မွာ ေနာက္ဆံုးတာ၀န္ဟာ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပျပဳလုပ္ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရပါတီကို အာဏာလႊဲေျပာင္း ေပးၿပီး တပ္က စစ္တန္းလ်ားျပန္မယ္လို႔ ထိုစဥ္က (န၀တ) ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးေစာေမာင္က တိုင္းသိျပည္သိ ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။
ဒီခ်ဳပ္က တခဲနက္အႏုိင္ရေတာ့ သူတို႔ေပးခဲ့တဲ့ ကတိကုိဖ်က္ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးေစာေမာင္ ရာထူးက ထြက္သြားရပါတယ္။ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာသစ္ ဖြင့္လွစ္ခ့ဲၿပီလို႔ လိမ္ညာေျပာဆိုခ့ဲၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာ ဒီပဲယင္း အၾကမ္းဖက္လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈကို က်ဴးလြန္ခဲ့ပါတယ္။ ဦးတင္ဦး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ကုိ ယေန႔အထိ ဖမ္းဆီးထားပါတယ္။ ဒီပဲယင္းအၾကမ္းဖက္မႈကို အျဖစ္မွန္ ေပၚေပါက္ေအာင္ ေလ့လာစံုစမ္းမႈ မျပဳ၀ံ့ပါဘူး။
၂။ ညီလာခံဦးတည္ခ်က္ အေျခခံမူ (၁၀၄) လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြနဲ႔ ဒီခ်ဳပ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ အစည္းေတြ တင္ျပခဲ့တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ေလ့လာကိုးကားၿပီး ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံ မစတင္ခင္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ေမလ (၁၄) ရက္ေန႔ ဒီခ်ဳပ္ထုတ္ျပန္ခ်က္၊ အပစ္ရပ္အဖြဲ႔မ်ား၏ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ေမလ (၁၁) ရက္ေန႔စြဲျဖင့္ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ထံ တင္ျပခ်က္၊ ညီလာခံလုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြထဲမွာ…
- ေဆြးေႏြးမည့္ ညီလာခံကုိယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ဦးတည္ခ်က္ (၆) ခ်က္ ေဘာင္အတြင္းမွ မိမိတုိ႔ တင္ျပလုိေသာ ဆႏၵသေဘာထားမ်ားႏွင့္ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကုိ ေဆြးေႏြးတင္ျပခြင့္ရွိသည္။ သုိ႔ေသာ္ ယင္းသုိ႔ေဆြးေႏြးရာတြင္ ဤလုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ တားျမစ္ခ်က္မ်ားကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္းမျပဳရ။
- ညီလာခံ၏ ေဆြးေႏြးၿပီးျပတ္ၿပီးျဖစ္ေသာ ကိစၥတရပ္ရပ္ကုိ ထပ္မံတင္ျပျခင္းမျပဳရ။
- အမ်ဳိးသားညီလာခံ အစည္းအေ၀းမ်ားသည္ ညီလာခံကုိယ္စားလွယ္အားလုံး၏ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္း တက္ေရာက္လွ်င္ အထေျမာက္သည္။
ေနာက္တခုက ကုန္လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ (၂၀) နီးပါးကာလအတြင္း (န၀တ-နအဖ) စစ္အစိုးရဟာ လွည့္စားမႈ၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈကို တည္ရွိေနတဲ့ အခ်ိန္ကာလကိုလိုက္ၿပီး က်င့္သံုး ေနခဲ့တာပဲမဟုတ္ပါလား။
(န၀တ-နအဖ) စစ္အစိုးရရဲ႕ စိတ္ေကာင္းေစတနာရွိမႈဆုိတာကို ေမွ်ာ္လင့္ေနတယ္ဆိုရင္ အဲဒီလို ေမွ်ာ္လင့္ေနသူဟာ ႐ိုးအ မိုက္မဲသူသာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
(နအဖ) ျပဳလုပ္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသားညီလာခံဆိုတာ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရးကို ဦးတည္ေနတာမဟုတ္ပါဘူး။
စစ္အာဏာရွင္စနစ္ သားစဥ္ေျမးဆက္ အာဏာယူထားႏုိင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနတာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျမင္ႏုိင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီလို မျမင္ႏုိင္ရင္ေတာ့ ဟုိလိုလို ဒီလိုလိုနဲ႔ စိတ္ကူးယဥ္ၿပီး (နအဖ) စစ္အစိုးရရဲ႕ လွည့္ျဖားမႈကို ခံရပါလိမ့္မယ္။
(ေကအုိင္အို) တင္ျပခ်က္
တင္ျပခ်က္တခုလံုးကို ၿခံဳငံုသံုးသပ္ရရင္ (နအဖ) စစ္အစုိးရရဲ႕ လက္ရွိ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံက ခ်မွတ္ေနတဲ့၊ ခ်မွတ္ထားခဲ့တဲ့ အေျခခံမူေတြ၊ အေသးစိတ္ အေျခခံရမည့္မူေတြကို လက္မခံႏိုင္ ဘူးဆိုတာ အထင္အရွား ေဖာ္ျပလိုက္တာျဖစ္ၿပီး၊ ဘယ္လိုအေျခခံမူေတြ လိုခ်င္တယ္ဆိုတာကို တၿပိဳင္နက္ တင္ျပထားတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
(ေကအိုင္အို) က တင္ျပထားတဲ့ အခ်က္ (၁၉) ကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ အေျခခံအက်ဆံုး အခ်က္ေတြကို တင္ျပထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြကို ၾကည့္လိုက္ရင္ပဲ စစ္အစုိးရ အတင္းအဓမၼခ်မွတ္ထားတဲ့ အေျခခံမူေတြ၊ အေသးစိတ္အေျခခံရမယ့္ မူေတြကို လက္မခံႏိုင္ ဘူးဆိုတာကို အထင္အရွားသိရွိႏိုင္ပါတယ္။
ဒီလိုသေဘာထားဟာ တုိင္းရင္းသားလူမိ်ဳးစုတုိင္းရဲ႕ ပင္ကိုယ္သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ တကယ့္လိုလားခ်က္ကို ထင္ဟပ္ေနပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားတုိင္းက တန္းတူရည္တူရွိတဲ့ ဒီမိုကေရစီရွိတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ကိုပဲ လိုလားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပေဒေဘာင္အတြင္း၀င္လာခဲ့ၿပီ။ ဘယ္အစိုးရလက္ထက္မွာမွ မရရွိခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈေတြရရွိ ေနၿပီလုိ႔ ေအာ္ေနေပမယ့္ မည္သည့္အပစ္ရပ္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းတုိင္း မိမိအဖြဲ႕အစည္းကို စည္း႐ံုးခြင့္ တုိးခ်ဲ႕ခြင့္ မရွိပါဘူး။ သက္ဆိုင္ရာ မိမိအမ်ိဳးသားမ်ားရဲ႕ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြကို လုပ္ေဆာင္ခြင့္မရွိပါဘူး။
ညီလာခံမွာပင္ လူမ်ိဳးေရးအရ၊ ႏိုင္ငံေရးအရ ကိုယ္စားျပဳ တက္ေရာက္ခြင့္မရပါဘူး။ အျခားဖိတ္ၾကားသင့္သူမ်ား ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ တက္ရတာပါ။ ဒါဟာ လူမ်ိဳးေရးအရ၊ ႏိုင္ငံေရးအရ အသိအမွတ္မျပဳတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ညီလာခံမွာ (နအဖ) စစ္အစိုးရ စိတ္ႀကိဳက္ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ တုိင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္အစုအဖြဲ႕ရဲ႕ အေရအတြက္ဟာ ညီလာခံကိုယ္စားလွယ္ စုစုေပါင္းရဲ႕ ထက္၀က္ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ (၆၃၃) ဦးျဖစ္ပါတယ္။
ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံမွာ တက္ေရာက္ေနတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္အစုအဖြဲ႔ (၈) ဖြဲ႔အနက္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေရြးခ်ယ္ခံထားရေသာကိုယ္စားလွယ္၊ အျခား ဖိတ္ၾကားသင့္သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ အစုအဖြဲ႔ (၃) ခုကလြဲရင္ က်န္ကိုယ္စားလွယ္အစုအဖဲြ႔ (၅) ကို (နအဖ) စစ္အစိုးရ စိတ္ႀကိဳက္ေခါင္းေခါက္ ေရြးထားေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။
အျခားဖိတ္ၾကားသင့္သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအစုအဖြဲ႔မွာပင္လွ်င္ အႂကြင္းမဲ့လက္နက္ခ်ထားတဲ့အဖြဲ႔ေတြ၊ (နအဖ) စစ္အစိုးရက ထည့္သြင္းထားတဲ့ အစုိးရ၀န္ထမ္းေဟာင္းေတြ ေရာႁပြမ္းပါ၀င္ေနတာပဲ မဟုတ္ပါလား။ (နအဖ) စစ္အစုိးရက အဲဒီလို အဘက္ဘက္က ခ်ဳပ္ကိုင္ခ်ယ္လွယ္စီမံဖန္တီးထားတဲ့ “ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံ” ကို “အမ်ိဳးသားညီလာခံ” လို႔ အမည္တပ္ေခၚလို႔ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ မရႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံကေနလည္း တုိင္းျပည္နဲ႔ျပည္သူအတြက္ အက်ိဳးရွိမယ့္ အေျခခံအခ်က္အလက္ေတြကို ေမွ်ာ္လင့္ဖို႔လည္း မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
စစ္မွန္ေသာ အမ်ိဳးသားညီလာခံတရပ္ျဖစ္ဖို႔ဆိုရင္ တိုင္းျပည္မွာရွိတဲ့ အင္အားစုအားလံုးပါ၀င္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ တန္းတူမႈနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးေတြ အျပည့္အ၀ရွိေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ညီလာခံ ဦးတည္ခ်က္ေတြ၊ အေျခခံမူေတြ၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း၊ ညီလာခံကိုယ္စားလွယ္ေရြးခ်ယ္မႈ၊ အေရအတြက္ သတ္မွတ္မႈ စတဲ့အခ်က္ေတြကို အင္အားစုအသီးသီး ပါ၀င္တက္ေရာက္ ေဆြးေႏြးညႇိဳႏႈိင္း ခ်မွတ္ႏုိင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံမွာ အထက္က တင္ျပခ်က္ေတြ လံုး၀မရွိပါဘူး။ အားလံုးကို (နအဖ) စစ္အစုိးရ စိတ္ႀကိဳက္စီမံဖန္တီး ခ်ယ္လွယ္ထားေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံ ရရွိခ်က္ေတြကလည္း (နအဖ) စစ္အစိုးရ လုိလားခ်က္ေတြသာ ခ်မွတ္လာမွာျဖစ္ၿပီး၊ ျပည္သူလူထု လိုလားခ်က္ေတြ ပါရွိလာမွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ သိပ္ရွည္ရွည္ေ၀းေ၀း စဥ္းစားေနဖို႔ မလိုေတာ့ပါဘူး။
တုိင္းျပည္နဲ႔လူထုအတြက္ အက်ိဳးမရွိတဲ့ ေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံ။ ဒီေညာင္ႏွစ္ပင္ညီလာခံက ခ်မွတ္ထားတဲ့အေျခခံမူေတြနဲ႔ ေရးဆြဲခ်ျပလာမယ့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ(မူၾကမ္း) ကို အဆင့္(၄) ျဖစ္တဲ့ ျပည္လံုးကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲမွာ ျပတ္ျပတ္သားသား ဆန္႔က်င္ကန႔္ကြက္မဲေပးႏုိင္ဖို႔ ျပည္သူလူထုကို လႈံ႕ေဆာ္စည္း႐ံုးၾကပါစုိ႔။
“ေရြးေကာက္ပြဲ” ကိုေမွ်ာ္လင့္ေနမယ့္လူေတြ ရွိေနဦးမယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တုိ႔ ေမ့လုိ႔မျဖစ္ဘူးေနာ္။ ၁၉၉၀ ျပည့္ေရြးေကာက္ပြဲကို စစ္အစုိးရကလုပ္ေပးခဲ့တာပါ။ အသိအမွတ္မျပဳတာလည္း စစ္အစုိးရပဲ ျဖစ္တယ္ဆိုတာလည္း မေမ့ၾကနဲ႔ဦး။ လြဲမွားေသာ စိတ္ကူးယဥ္မႈတုိင္းကို စစ္စုိးအရကဖန္တီးေနၿပီး၊ စစ္အစိုးရက အဆံုးသတ္ေပးေနတာကိုလည္း သတိရွိၾကပါ။
အစြဲမႀကီးဖို႔နဲ႔ အညႇာမလြယ္ဖို႔ဆိုတဲ့ စကားနဲ႔ နိဂံုးခ်ဳပ္ပါတယ္။ ။
အမ်ိဳးသားညီလာခံက်င္းပေရးဆိုင္ရာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား
ေရးသားသူ - အမ်ိဳးသားညီလာခံက်င္းပေရးေကာ္မရွင္
၁ ဇန္န၀ါရီ ၁၉၉၃
ဖိုင္ရယူရန္
အနာဂတ္ျမန္မာႏိုင္ငံေျမပံုအညႊန္း
အနာဂတ္ျမန္မာႏိုင္ငံေျမပံုအညႊန္း
ဖြဲ႔စည္းပံုအသစ္ ႏွင့္ ျပည္သူတို႔၏ အဆံုးအျဖတ္အာဏာ
ေရးသားသူ - မင္းဟန္
ေခတ္ၿပိဳင္ဂ်ာနယ္
ဇူလိုင္ ၂၀၀၇
- အပိုင္း (၁) အေျခခံဥပေဒ၏ တူရႈခ်က္ႏွင့္ စစ္အုပ္စု၏ အနာဂတ္
- အပိုင္း (၂) လႊတ္ေတာ္အတြင္းစစ္တပ္ပါ၀င္မႈႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားသင္ခန္းစာ
- အပိုင္း (၃) ဘ၀ရွင္မင္းတရားႀကီးျဖစ္ေစမည့္ သမၼတ၏အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ
- အပိုင္း (၄) ႏုိင္ငံေတာ္စုဖြဲ႔မႈနဲ႔ တုိင္းရင္းသားျပႆနာ
- အပိုင္း (၅) စည္းကမ္းျပည့္၀ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူတဦးခ်င္းအခြင့္အေရး
အပိုင္း (၁)
အေျခခံဥပေဒသစ္၏တူရႈခ်က္ႏွင့္စစ္အုပ္စု၏အနာဂတ္
လက္နဲ႔ေရးေျခနဲ႔ဖ်က္
အေျခခံဥပေဒသစ္၏တူရႈခ်က္ႏွင့္စစ္အုပ္စု၏အနာဂတ္
လက္နဲ႔ေရးေျခနဲ႔ဖ်က္
လြတ္လပ္ေရးရရွိၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု (၂) ခုကို စစ္တပ္ဟာ (၂) ႀကိမ္တိုင္တိုင္ အာဏာသိမ္းၿပီး ဖ်က္ဆီးပစ္ခဲ့ၾကတယ္၊ တႀကိမ္က ၁၉၆၂ ခုႏွစ္က ျဖစ္တယ္။ အဲဒီတုန္းက စစ္တပ္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းက ဦးေဆာင္ခဲ့တယ္။ ေနာက္တႀကိမ္ကေတာ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္က ျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီမွာစစ္တပ္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေမာင္နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊတို႔က ဦးေဆာင္ခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။ အခုထိလည္း နအဖဆိုၿပီး စစ္တပ္ကို ဦးေဆာင္ေနဆဲျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီလိုဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒကို ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကတဲ့စစ္အုပ္စု နအဖဟာ အခုေတာ့ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒသစ္ တခုေရးဆြဲဖို႔အတြက္ အားႀကိဳးမာန္တက္ လုပ္လာၾကျပန္တယ္။
တည္ရွိၿပီးျဖစ္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒေတြကို ဖ်က္ဆီးပစ္တတ္တဲ့ စစ္တပ္ဟာ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံ ဥပေဒသစ္တခုကို ေရးဆြဲေရးလုပ္ေနတာဟာ ဘယ္လိုပဲၾကည့္ၾကည့္ အဆီ
အေငၚ မတည့္ဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ (နအဖ) စစ္အုပ္စုကေတာ့ အတင္းအက်ပ္ကို လုပ္ေန ၾကတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဒါကိုၾကည့္ဖို႔လိုလာတယ္။ စစ္တပ္ရဲ႕ဖြဲ႔စည္းပံုသစ္ေရးဆြဲေရး လုပ္ေဆာင္ ေနတာေတြကို သတိထား ေလ့လာဖို႔လိုလာတယ္။ ဒီေနရာမွာ စစ္အုပ္စုေရးဆြဲေနတဲ့ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲေရးလုပ္ေဆာင္မႈမွာ ျပည္သူလူထုဘယ္ေလာက္ ပါ၀င္ခြင့္ရေနသလဲ၊ ေနာက္ၿပီး အေျခခံဥပေဒတခုကို ေရးဆြဲပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ သူေတြေကာပါရဲ႕လား၊ ဒါေတြကို ၾကည့္ၾကရမယ္၊ ေလ့လာၾကရပါမယ္။
၁/၉၀လား၊ ၁၁/၉၂ လား
ေလ့လာတယ္ဆိုေတာ့ကာ ေလာေလာလတ္လတ္ အေျခအေနကိုၾကည့္႐ံုနဲ႔မၿပီးဘူး။ အတိတ္ ကိုလည္း ျပန္ၾကည့္ဖို႔လိုပါလိမ့္မယ္၊ ၁၉၈၈ မွာ လူထုအေရးေတာ္ပံုႀကီးေပၚေပါက္ခဲ့တယ္။ လူထု တရပ္လံုးက ̏ ဒို႕အေရး ̋ ေတာင္းဆိုၾကလုိ႔ “ပါတီေကာင္စီ ̋ ျပဳတ္က်ခဲ့ရတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ (၁၈) ရက္ေန႔က်ေတာ့ စစ္တပ္က ̏ ဒို႕အေရး ̋ ေတာင္းဆိုတဲ့ လူထုႀကီးကို ပစ္ခတ္ၿပီး အာဏာသိမ္းခဲ့ၾကတယ္။ (န၀တ) ဆိုၿပီး စစ္အစိုးရဖြဲ႔တယ္၊ အဲ့ဒီန၀တကပဲ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲျပဳလုပ္ေပးလို႔ ေဒၚစုဦးေဆာင္တဲ့ NLD က မဲအျပတ္အသတ္နဲ႔ အႏုိင္ရခဲ့တယ္။ အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ NLD က န၀တစစ္အုပ္စုကို အာဏာလႊဲေပးဖို႔ေျပာတယ္။
လႊတ္ေတာ္ေခၚၿပီး အစိုးရဖြဲ႔ဖို႔လုပ္တယ္၊ အဲဒီမွာ (န၀တ) က ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတခုမရွိဘဲ အာဏာမလႊဲေပးႏုိင္ဘူး၊ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတခုကို ေရးဆြဲၾကရမယ္။ ဒီေရးဆြဲေရးတာ၀န္ဟာ မဲအႏုိင္ရခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ တာ၀န္ေတြပဲလို႕ (၁၉၉၀) ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ (၂၇) ရက္ ေန႔မွာ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ၿပီး ေၾကညာခဲ့တယ္။ န၀တရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ (၁/၉၀) ဆိုတာျဖစ္တယ္။
(၂) ႏွစ္ေလာက္ၾကာေတာ့ န၀တစစ္အုပ္စုက ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္ေရးဆြဲႏုိင္ေရးအတြက္ အေျခခံမူမ်ားခ်မွတ္ဖို႔အတြက္ အမ်ဳိးသားညီလာခံတရပ္ကို က်င္းပမယ္လုိ႔ေျပာလာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အေျခခံရမယ့္ လမ္းၫႊန္မႈ (၆) ရပ္ကိုလည္း စစ္အုပ္စုကသတ္မွတ္ျပန္ပါတယ္၊ အဲဒီအထဲမွာ အဓိကအခ်က္ကေတာ့ စစ္တပ္သည္ အနာဂတ္ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ႏုိင္ငံေရးမွာ အၿမဲတမ္း ဦးေဆာင္ပါ၀င္ေရးပဲျဖစ္တယ္။ ၁၉၉၃ခုႏွစ္မွာ န၀တဟာ အမ်ဳိးသားညီလာခံကို စတင္က်င္းပတယ္။
ညီလာခံကိုယ္စားလွယ္ (၇၀၂) ဦးရွိတဲ့အနက္ (၉၀)ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲအႏိုင္ရတဲ့ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္က (၉၉) ဦးပဲပါတယ္။ ရာခုိင္ႏႈန္းအရဆိုရင္ (၁၄) ရာခိုင္ႏႈန္း ပဲရွိတယ္။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ေရာက္ေတာ့ NLD က ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားတင္ျပၿပီးေတာ့ ညီလာခံကို ဆက္မတက္ေတာ့ဘူး။ အဲ့ဒီကစလို႔ န၀တစစ္အုပ္စုကလည္း သူ႔ရဲ႕ညီလာခံကို ရပ္ဆုိင္းပစ္ခဲ့တယ္။ န၀တျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္က ၁၉၉၅ ခုႏွစ္အတြင္း အမ်ဳိးသားညီလာခံမွာ အတင္းေရာ၊ အဓမၼေရာ၊ ၿခိမ္းေျခာက္ တာေရာျပဳလုပ္ၿပီး ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္ေရးဆြဲရာမွာ အေျခခံရမယ့္ အေျခခံမူေပါင္း (၁၀၄) ခ်က္ကို ေရးဆြဲခဲ့ၾကတယ္။
လူထုသေဘာထားဟူသည္
အမ်ဳိးသားညီလာခံကို ရပ္ဆုိင္းထားခဲ့ရတဲ့အခ်ိန္အတြင္းမွာ စစ္အုပ္စုဟာ လူမ်ဳိးစု လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြကို အမ်ဳိးသားညီလာခံတက္ေရာက္ဖုိ႔ စည္း႐ုံးတယ္။ NLD နဲ႔ မဲအႏိုင္ရတဲ့ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ မတက္ေရာက္ေတာ့တဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕ညီလာခံကို တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုကိုယ္စား လွယ္မ်ား တက္ေရာက္ေစျခင္းနဲ႔ မ်က္ႏွာျပေကာင္းေအာင္ လုပ္ေနတာပဲျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီလို လုပ္ေနေပမယ့္ တဘက္ကေတာ့ စစ္အုပ္စုဟာ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုး ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေဆြးေႏြးတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စာနဲ႔ေရးသားအႀကံျပဳတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သေဘာထားထုတ္ေဖာ္ခြင့္၊ ပါ၀င္ခြင့္ေတြအားလံုးကို ခြင့္မျပဳဘူး။ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ပိတ္ဆို႔ ထားတယ္။
၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွာ စစ္အုပ္က ဥပေဒအမွတ္ (၅/၉၆) ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီဥပေဒက ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲေရးကို ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ မေရးဆြဲရဘူး။ သူတုိ႔သာေရးမယ္။ ျပည္သူ လူထုကေရးဆြဲရင္ ျပင္းထန္စြာအေရးယူမယ္ဆိုတာပဲျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ လူထုႀကီးဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ၊ ျဖစ္ေစခ်င္တာေတြကို ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္မွာ ပါ၀င္ေစေအာင္ ေဖာ္ျပလို႔မရဘူး။ ဒီလို လူထုရဲ႕ဆႏၵ၊ လူထုရဲ႕သေဘာထား၊ လူထုရဲ႕ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြ မပါရွိတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆုိတာမ်ဳိးဟာလည္း ေရရွည္မွာ တည္တံ့ႏုိင္မွာမဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၿငိမ္းခ်မ္မႈ၊ တရားမွ်တမႈ၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈတုိ႔လည္း ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္မွာမဟုတ္ဘူး။
ေထြးလိုက္၊ ၿမိဳလိုက္
ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္လို႔ နအဖစစ္အုပ္စုမွာ အဓိကျပႆနာတခုက ရွိေနတယ္။ အဲ့ဒါ ဘာလဲဆုိေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲေရးလုပ္ငန္းထဲမွာ ပါ၀င္ေရးပဲျဖစ္တယ္။ ဒါကလဲ စစ္အုပ္စုကိုယ္တုိင္ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ေၾကညာခ်က္အမွတ္ (၁/၉၀) ေၾကာင့္ပဲျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီေၾကညာခ်က္အရ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရခဲ့တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအေနနဲ႔ အေျခခံဥပေဒကို ဦးေဆာင္ေရးဆြဲရန္ တာ၀န္ရွိတယ္လို႔ ဆိုတာ ေၾကာင့္ပဲျဖစ္တယ္။ ဒါကလဲ ျဖစ္ရမယ့္ ကိစၥပဲျဖစ္တယ္။ စစ္အုပ္စုရဲ႕ ကတိေပးမႈေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဥပေဒဆုိင္ရာအရပဲျဖစ္ျဖစ္ ျငင္းမရတဲ့ကိစၥေတြပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ စစ္အုပ္စုဟာ အားလံုးကို ေဖာက္ဖ်က္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆံုးသူတို႔ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ဥပေဒေတြ၊ ကတိေတြကိုေတာင္ ေဖာက္ဖ်က္ ပစ္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီလိုေဖာက္ဖ်က္ၿပီး စစ္အုပ္က ̏ေညာင္ႏွစ္ပင္ ̋ မွာ အမ်ဳိးသားညီလာခံကို ဒုတိယ အႀကိမ္ ျပန္စခဲ့ျပန္တယ္။
တကယ္ေတာ့ ၁၉၉၅ မွာ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ အေျခခံမူ (၁၀၄) ခ်က္ကိုပဲျပန္ယူၿပီး အေျခခံဥပေဒသစ္ ေရးဆြဲဆဲျဖစ္တယ္၊ ဒီေတာ့ အေျခခံမူု (၁၀၄) ဆိုတာ ဘာေတြလဲ။ ဒီအေျခခံမူ (၁၀၄) ခ်က္နဲ႔ စစ္အုပ္စုဟာ ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲမယ့္ စစ္အာဏာရွင္ႏုိင္ငံ ေပၚထြန္းေရးအတြက္ အုတ္ျမစ္ တည္ေနတာလား။ ဒါမွမဟုတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတဦးခ်င္းစီရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကို ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေပးမယ့္ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံ ေပၚထြန္းေရးအတြက္ အုတ္ျမစ္ခ်ေပးေနတာလားဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိေအာင္ ေလ့လာၾကဖို႔ လိုလာပါၿပီ။ ဒီေနရာမွာ အေျခခံမူေတြဆီကို မသြားခင္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အသစ္အတြက္ စစ္တပ္က ျဖစ္ခ်င္ေနတဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ဦးတည္ခ်က္ ဆိုတာေတြကို အရင္ ဆန္းစစ္ၾကည့္ရင္ ေကာင္းမယ္ထင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့...
စစ္တပ္ရဲ့ အိမ္မက္ရွည္
နအဖစစ္အုပ္စုက သူျဖစ္ေစခ်င္တဲ့အနာဂတ္ႏုိင္ငံအတြက္ ဦးတည္ခ်က္ေတြက ဘာေတြလဲ။
အဲဒါေတြကေတာ့...
(၁) ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေရး
(၂) တုိင္းရင္းသားစည္းလံုးညီၫြတ္မႈ မၿပိဳကြဲေရး
(၃) အခ်ဳပ္အျခာအာဏာတည္တ့ံခိုင္ၿမဲေရး
(၄) စစ္မွန္သည့္ပါတီစံုဒီမိုကေရစီစနစ္ေပၚေပါက္လာေရး
(၅) ႏုိင္ငံေတာ္တြင္ တရားမွ်တမႈ၊ လြတ္လပ္မႈ၊ တန္းတူညီမွ်မႈစေသာ ေလာကပါလ တရားထြန္းကားေရး
(၆) အနာဂတ္ႏုိင္ငံေတာ္၏ အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံေရးတြင္ စစ္တပ္က ဦးေဆာင္သည့္အခန္းမွပါ၀င္ေရး...
စတဲ့ (၆) ခ်က္ပါ။ ဦးတည္ခ်က္ (၁) ကေနၿပီး (၄) အထိကေတာ့ ေန႔စဥ္လိုလို ေရဒီယိုနဲ႔ သတင္းစာ ေတြမွာ ၾကားေန၊ ေတြ႔ေနရတဲ့ စစ္အုပ္စုရဲ႕ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြပါ။ ထားလိုက္ပါေတာ့။ ဦးတည္ခ်က္ (၅) (၆) ကေတာ့ ေျပာစရာရွိပါမယ္။ ဒီေတာ့ (၅) (၆) ကို ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။
စစ္ဖိနပ္ေအာက္က ေလာကပါလတရား
ဦးတည္ခ်က္ (၅) က ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ တရားမွ်တမႈ၊ လြတ္လပ္မႈ၊ တန္းတူညီမွ်မႈစေသာ ေလာကပါ လတရား ထြန္းကားေရးလို႔ ဆိုပါတယ္။ သေဘာတရားအရဆုိရင္ေတာ့ တရားမွ်တမႈ၊ လြတ္လပ္မႈ၊ တန္းတူညီမွ်မႈ စတဲ့တရားေတြဟာ လူတဦးခ်င္းစီရဲ႕ စံတန္ဖိုးတရားေတြျဖစ္သလို လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ တန္ဖိုးစံမ်ားလည္း ျဖစ္ၾကပါတယ္။ လက္ေတြ႔အရ ဒီတရားေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ တည္ ေဆာက္ထားႏုိင္ဖို႔ရာမွာေတာ့ လူတန္းစားအလႊာမ်ားအၾကား အဆင္ေျပ ေပါင္းစည္းညီၫြတ္ေနမႈရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
ဥပမာဗ်ာ... လယ္သမားလူတန္းစားနဲ႔ လက္နက္ကိုင္အလႊာမ်ားအၾကား အဆင္ေျပသဟဇာတ မျဖစ္ဘူးဆိုရင္ ဒီတရားေတြ ထြန္းကားလာႏုိင္စရာအေၾကာင္းမရွိပါဘူး။ လက္နက္ကိုင္လူတန္းစားက က်န္လူတန္းစားေတြအေပၚ အႏုိင္က်င့္ဗိုလ္က် စိုးမိုးေနမယ္ဆုိရင္ တရားမွ်တမႈနဲ႔ လြတ္လပ္ မႈတို႔ဟာ ဘယ္လိုမွ က်န္လူတန္းစားအလႊာေတြမွာ မရွိႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒီေလာကပါလတရားေတြ ထြန္းကားေစဖို႔အတြက္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက ႏုိ္င္ငံသားတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ အခြင့္အေရး၊ လူမ်ဳိးစု မ်ားရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကို ကာကြယ္ေပးထားႏုိင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဥပေဒျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရးဆုိတဲ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ အျမင့္ဆံုး အာဏာ (၃) ရပ္ၾကားမွာ အျပန္ အလွန္ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ပံုစံရွိရမွာျဖစ္သလို တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးရွိၿပီး လြတ္လပ္တဲ့လူထုအသင္းအဖြဲ႔မ်ား တည္ရွိျခင္းနဲ႔ အရြယ္ေရာက္သူတုိင္းက မဲေပးခြင့္ရွိၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲက တင္ေျမႇာက္တဲ့ အစုိးရထူေထာင္ဖြဲ႔စည္းေရးတုိ႔ကို က်င့္သံုးလာႏုိင္မွသာ ေလာကပါလတရားမ်ား ထြန္းကားလာေစ ႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အခု (နအဖ) ရဲ႕ အေျခခံဥပေဒသစ္အတြက္ ေရးဆြဲခ်မွတ္ထားတဲ့ အေျခခံမူ မ်ားကိုၾကည့္ရင္ အဲ့ဒီအခ်က္ေတြ ကင္းမဲ့ေနတာကို ေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ ေလာကပါလတရားမ်ားထြန္းကားေရးဆိုတာ လက္ေတြ႔မွာ ဘယ္လိုမွ ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္စရာ မရွိပါဘူး။
ငါတုိ႔သာ ဦးေဆာင္မယ္
ဦးတည္ခ်က္ (၆) ကေတာ့ အနာဂတ္ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားႏုိင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္က အၿမဲဦးေဆာင္ ပါ၀င္ေရးပဲျဖစ္တယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အခုခ်မွတ္ၿပီးသားျဖစ္တဲ့ နအဖရဲ႕အေျခခံမူေတြအရဆုိရင္ စစ္တပ္က စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြဟာ ေရြးေကာက္ခံစရာမလိုဘဲ အလုိအေလ်ာက္ အစိုးရအဆင့္ဆင့္ အဖြဲ႔မွာ ပါ၀င္ခြင့္ ရၾကရမယ္လုိ႔ ဆိုထားပါတယ္။ သမၼတလည္းလုပ္မယ္။ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔မွာလည္း ပါ၀င္မယ္။ ျပည္နယ္၊ တုိင္း၊ ခ႐ိုင္အဆင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔မွာလည္း ၀င္လုပ္မယ္။ ၿပီးေတာ့ ဥပေဒ ျပဳမယ့္ လႊတ္ေတာ္အဆင့္ဆင့္မွာလည္း (၂၅) ရာခိုင္ႏႈန္းပါ၀င္မယ္။
ကိုင္း...မလြန္လြန္းဘူးလား။ ေသနတ္ခ်ိန္ၿပီး ေနရာေတြ ေတာင္းထားလိုက္တာ။ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ဆိုတာ လူထုကအာဏာဆင္းသက္ဖို႔ အခုေတာ့ တေလာကလံုးက လက္ခံထားတဲ့ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္ကို ဆန္႔က်င္ခ်ဳိးေဖာက္ေနတာျဖစ္ေနၿပီေလ။ ဤအေျခခံဥပေဒဆိုတာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ရွိတဲ့လူတန္းစား လူ႔အလႊာအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ေပးထားရတယ္။
အခုေတာ့ နအဖစစ္အုပ္စုရဲ႕အေျခခံမူေတြက အဲဒီလိုမဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းရွိတဲ့ လူတန္းစား အလႊာေတြကို ခြဲျခားထားတယ္။ လက္နက္ကိုင္ထားတဲ့ စစ္တပ္လူတန္းစားက အလုပ္သမား၊ လယ္သမား၊ ကုန္သည္ပြဲစားစတဲ့ လူတန္းစားအလႊာအသီးသီးရဲ႕အထက္မွာ ရွိေနတယ္။ အခြင့္ထူးခံလူတန္းစား ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘာျဖစ္သလဲဆိုရင္ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ၊ လူထုအသင္းအဖြဲ႔ေတြ အေနနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္ ရွိေနေပမယ့္ ဘာမွ အေရးပါမႈ ရွိမေနေတာ့ဘူး။
ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အဓိကအသက္ေသြးေၾကာက အတိုက္အခံျပဳႏုိင္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား ရွိေနႏုိင္မႈပဲျဖစ္တယ္။ ဒီအေျခအေနေတြ ခ်ဳိ႕တဲ့ေနေစျခင္းကိုက ̏ နအဖရဲ့အေျခခံမူမ်ားဟာ စစ္တပ္ ႀကီးစိုးတဲ့ အတုအေယာင္သမၼတစနစ္ ̋ ကို ေဖာ္ထုတ္ေနတယ္ဆိုတာကို သက္ေသျပေနတာပဲ ျဖစ္တယ္။ နအဖရဲ႕အေျခခံမူမ်ားက ႏုိင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္ရဲ့ ဦးေဆာင္မႈအခန္းကို သတ္မွတ္ပါရွိ ေနတဲ့အတြက္ ျမန္မာႏို္င္ငံသားမ်ားအတြင္းမွာ လူတန္းစားႏွစ္ရပ္ကို ဖန္တီးထားလိုက္တာျဖစ္တယ္။ စစ္တပ္ဟာ ျပည္သူလူထုရဲ႕ကယ္တင္ရွင္ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့အျဖစ္ကို ဖန္တီးေနတာလည္း ျဖစ္တယ္။
ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္မေတာင္းဆိုခဲ့
ျမန္မာ့သမုိင္းကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ (၁၉၄၇) ခုႏွစ္ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုဥပေဒေရးဆြဲရာတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အပါအ၀င္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ေတြက စစ္တပ္အတြက္ အနာဂတ္ႏုိင္ငံေရးတြင္ ဦးေဆာင္ အခန္းက႑ရဖို႔အတြက္ မေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါဘူး။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဆိုရင္ တပ္မေတာ္ကထြက္ ျပည္သူလူထုထံအေရြးေကာက္ခံၿပီးမွ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မႈကို ယူခဲ့တာပဲျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေန၀င္းေတာင္မွ ၁၉၇၄ ဖြဲ႔စည္းပံ ုအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲတဲ့အခါမွာ စစ္တပ္ရဲ႕ေနရာကို ႏုိင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈမွာ ေဘာင္းဘီ၀တ္၊ ေသနတ္ခါးခ်ိတ္လ်က္ ေပးဖို႔ မေတာင္းဆိုခဲ့ပါဘူး။ မဆလ ပါတီဖြဲ႔ၿပီးမွသာ ႏိုင္ငံေရးအာဏာကိုသိမ္းယူခဲ့တာပါ။ ဒီေတာ့...နအဖစစ္အုပ္စုအေနနဲ႔စစ္တပ္ကို ႏုိင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈရယူျခင္းဟာ တပ္မေတာ္ရဲ႕အစဥ္အလာေကာင္းနဲ႔ ဆန္႔က်င္ၿပီး ဒီမုိကေရစီ အစဥ္အလာနဲ႔လည္း ကိုက္ညီမႈမရွိပါဘူး။
-------------------------------------------------------------------
ရည္ညႊန္း
- အမ်ဳိးသားညီလာခံက်င္းပေရးညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးပြဲ ( ၂၃၊၆၊၉၂ အလံုလမ္း၊ သမၼတအိမ္ေတာ္၀င္း )
- န၀တ၏ေၾကညာခ်က္အမွတ္ (၁/၉၀)
- န၀တ၏ေၾကညာခ်က္အမွတ္ (၁၁/၉၂)
- NLD ၏ အမ်ဳိးသားညီလာခံႏွင့္ပါတ္သတ္၍ သေဘာထားထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္ (၁၉၉၆)
- ျမန္မာႏုိင္ငံေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီမွထုတ္ေ၀သည့္ အေျခခံဥပေဒေရးရာစာေစာင္ (အမွတ္ -၁၈၊ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီ)
- ေအာင္မိုးစံ၏ တမ်ဳိးသားလံုးအေရး၊ တမ်ဳိးသားလံုးအက်ဳိးစီးပြားကို ေဖာ္ေဆာင္မည့္ အမ်ဳိးသား ညီလာခံႀကီး ေဆာင္းပါး (ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ ၊ ၂၀၀၅၊ မတ္၊ ၁၄)
အပိုင္း (၂)
လႊတ္ေတာ္အတြင္းစစ္တပ္ပါ၀င္မႈႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားသင္ခန္းစာ
လႊတ္ေတာ္အတြင္းစစ္တပ္ပါ၀င္မႈႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွားသင္ခန္းစာ
(နအဖ) ၏ အေျခခံမူမ်ားအရ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သည္ တႏုိင္ငံလံုးတြင္ အျမင့္ဆံုးဥပေဒျပဳ အဖြဲ႔ျဖစ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ အဲ့ဒီလိုသတ္မွတ္ထားတဲ့ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ႀကီးထဲမွာ ျပည္သူလူထုက ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္လုိက္တာမဟုတ္တဲ့ စစ္တပ္က ခန္႔အပ္ေပးလိုက္တဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား ပါ၀င္ေနၾကရတာဟာ ဒီမိုကေရစီရဲ႕အေျခခံအက်ဆံုးအႏွစ္သာရကို ေဖာက္ဖ်က္ေနတာပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။
ျပႆနာက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ျဖစ္တဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္နဲ႔ လူမ်ဳိး စုလႊတ္ေတာ္ (၂) ရပ္လံုးမွာ လူထုက ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ထားတာမဟုတ္တဲ့ စစ္တပ္ကခန္႔အပ္တဲ့ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါ၀င္ေနျခင္းပါပဲ။ ဒီလိုမ်ဳိးကို ဘယ္ကမၻ႔ာဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ မ်ားမွာမွ မၾကားဘူး၊ မရွိခဲ့ဖူးပါဘူး။ စစ္တပ္က ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ပါ၀င္ေနရာယူမႈေတြနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ သူတို႔ရဲ႕ အေျခခံမူေတြဟာ ဘယ္လိုေဖာ္ျပထားသလဲဆိုတာကို ေလ့လာၾကည့္ၾက ရေအာင္...။
ဘယ္လိုျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္လဲ
ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကို လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္နဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပါတယ္။ တခုက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ပါ။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကို လူဦးေရအေပၚအေျခခံၿပီး မဲဆႏၵနယ္ သတ္မွတ္လို႔ ျပည္သူလူထုေတြက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္လိုက္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႔ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က အမည္ စာရင္းေပးၿပီး ပါ၀င္မယ့္ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရယ္ဆိုၿပီး (၂) ခုေပါင္းလို႔ ဖြဲ႔စည္းပါတယ္။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ ကိုယ္စားလွယ္အားလံုးေပါင္း (၄၄၀) ေယာက္ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒီထဲမွာ ျပည္သူ လူထုက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္က (၃၃၀) ပါ၀င္ၿပီး စစ္တပ္က အမည္စာရင္းေပးၿပီး ပါ၀င္တဲ့ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္က (၁၁၀) ေယာက္ ပါရွိပါတယ္။ ေနာက္တခုက လူမ်ဳိးစုလႊတ္ ေတာ္ပါ။ လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္ကိုလည္း တုိင္းေဒသႀကီးမ်ားနဲ႔ ျပည္နယ္မ်ားက ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံရတဲ့ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႔ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က အမည္စာရင္း ေပးထားတဲ့ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ရယ္ ဆိုၿပီး (၂) ခုေပါင္းလို႔ ဖြဲ႔စည္းပါတယ္။
လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္မွာ ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း (၂၂၄) ဦး ရွိပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုနယ္ေျမအပါအ၀င္ တိုင္းေဒသႀကီးတခုကို ကိုယ္စားလွယ္ (၁၂) ဦးႏႈန္းနဲ႔ တိုင္းေဒသႀကီး (၇) ခုအတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ (၈၄) ေယာက္ကို လူထုက ဆႏၵမဲေပးၿပီး ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတုိင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသတခုစီက ကိုယ္စားလွယ္ (၁) ဦးစီ အပါအ၀င္ ျပည္နယ္တခုကို ကိုယ္စားလွယ္ (၁၂) ဦးႏႈန္းနဲ႔ ျပည္နယ္ (၇) ခုအတြက္ ကိုယ္စားလွယ္(၈၄) ေယာက္ကို ျပည္နယ္လူထုက ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ရပါတယ္။ လူထုက ေရြးခ်ယ္တင္ ေျမႇာက္ခြင့္ရတဲ့ တုိင္းေဒသကိုယ္စားလွယ္နဲ႔ ျပည္နယ္ကိုယ္စားလွယ္ အားလံုးေပါင္း (၁၆၈) ေယာက္နဲ႔ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က အမည္စာရင္းေပးတဲ့ စစ္တပ္ကခန္႔အပ္တဲ့သူ(၅၆) ေယာက္ ပါရွိပါတယ္။
အင္ဒိုနီးရွားသခၤန္းစာ
ျပည္သူလူထုရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေနရာေတြမွာ စစ္တပ္အေနနဲ႔ဦးေဆာင္ၿပီး ေနရာရယူေရး ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ေနတာေတြနဲ႔ပါတ္သက္ရင္ စစ္အုပ္စုအေနနဲ႔ေကာ ျမန္မာျပည္သူလူထုႀကီးပါ အင္ဒို နီးရွားႏိုင္ငံရဲ႕ ႀကဳံေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေတြကို သင္ခန္းစာယူသင့္ၾကပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီႏုိင္ငံ (၂) ခုဟာ ဆင္တူသလိုလိုရွိၿပီး အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ သင္ခန္းစာမ်ား ေပးႏုိင္လို႔ပါပဲ။ အင္ဒိုနီးရွားစစ္တပ္ဟာ အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးတုိက္ပြဲမွာ ပါ၀င္ခဲ့တာနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ အင္ဒိုနီးရွားစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက လြတ္လပ္ၿပီး အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံေရးမွာ ဦးေဆာင္တဲ့ ေနရာမွာေနၿပီး အၿမဲတမ္းရသင့္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။
တာ၀န္ (၂) ခုထမ္းေဆာင္တဲ့အယူ၀ါဒပါ။ ဒီအယူအဆအရ အင္ဒိုနီးရွားစစ္တပ္ဟာ တိုင္းျပည္ကာကြယ္ေရးတာ၀န္ ကိုလည္း ယူတယ္။ ၿပီးေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးမွာလည္း ဦးေဆာင္မႈ ေနရာက ပါမယ္ဆိုတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အင္ဒိုနီးရွားတပ္မေတာ္နဲ႔ အင္ဒိုနီးရွားအမ်ဳိးသား လြတ္လပ္ေရးသမုိင္းကုိ ျပန္ၾကည့္ဖို႔လိုပါတယ္။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၁၇) ရက္ေန႔မွာ သာမန္ေျပာက္က်ားေတာ္လွန္ေရးတပ္ဖြဲ႔မ်ားဟာ စစ္ေရးတုိက္ပြဲ သက္သက္နဲ႔ လြတ္လပ္တဲ့ အင္ဒိုနီးရွားသမၼတႏုိင္ငံကို တည္ေထာင္ယူခဲ့ၾကတာပါ။ အဲ့ဒီမွာ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားက တည္ေထာင္တဲ့ တပ္ေပါင္းစုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏုိင္ငံေရးတိုက္ပြဲပဲျဖစ္ျဖစ္ ပါ၀င္မႈမရွိသေလာက္ပါပဲ။ ဆိုလိုခ်င္တာက အင္ဒိုနီးရွားလြတ္လပ္ေရးကို အင္ဒိုနီးရွားေျပာက္က်ားတပ္ေတြက စစ္ေရး သက္သက္နဲ႔ေတာ္လွန္ၿပီး ရယူခဲ့တယ္ဆိုတာပါပဲ။
ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈကေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈ တိုက္ ပြဲမွာ ဒို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုး၊ ၿပီးေတာ့ ဖဆပလ လို႔ေခၚတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုေတြဟာ အဓိကအခန္းက ပါ၀င္ဦးေဆာင္ခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေရးနဲ႔ ေတာ္လွန္ခဲ့လို႔ လြတ္လပ္ေရးရခဲ့တာပါ။ ဒီေနရာမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ဆိုတာဟာ ဒို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုးလို႔ေခၚတဲ့ သခင္အဖြဲ႔အစည္းက ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ ေတြက ဖြဲ႔စည္းခဲ့လို႔ ေပၚေပါက္ခဲ့ရတဲ့စစ္တပ္ပါ။
ဒီေတာ့ ျမန္မာ့စစ္တပ္ဆိုတာဟာ အရပ္သားႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားက ဖန္တီးတည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ စစ္အေဆာက္အအံုတခုပါ။ ဒီေတာ့ ႏႈိင္းယွဥ္မႈအရၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာင္ ျမန္မာ့စစ္တပ္ဟာ အင္ဒိုနီးရွားစစ္တပ္လို ႏုိင္ငံေရးဦးေဆာင္မႈေနရာမွာ ေတာင္းဆိုဖို႔ သမိုင္းျခင္းမတူတဲ့အတြက္ ေတာင္းဆိုဖို႔မသင့္ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီး အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံအေနနဲ႔ေတာင္မွ ျငင္းစရာ၊ ခုန္စရာေတြ ျဖစ္ေနရပါၿပီ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီမုိကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ အဓိကအယူအဆျဖစ္တဲ့ အရပ္ သားမ်ားႀကီးစိုးေရးအယူအဆကုိ ဆန္႔က်င္ေနလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အင္ဒိုနီးရွားႏုိင္ငံဟာ စစ္တပ္အုပ္စိုးမႈေအာက္မွာ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀) ေက်ာ္ အဘက္ဘက္က ပ်က္စီးယိုယြင္း လာခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီအေျခအေနေတြကို အင္ဒိုနီးရွား ေက်ာင္းသားေတြက စတင္ပုန္ကန္ ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကလို႔ (၁၉၉၈) ခုႏွစ္မွာ စစ္ဘက္ဦးေဆာင္မႈပါ၀င္ေနတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေနၿပီး အရပ္ ဘက္လူထုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆီကို ေျပာင္းခဲ့ၾကရပါေတာ့တယ္။
ကလိေခ် (လ္) ကိုစြန္႔
မ်က္ေမွာက္အေျခအေနေတြကိုၾကည့္ရင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံေတြအားလံုးလိုလိုဟာ စစ္ဘက္က ႏုိင္ငံေရးနယ္ပယ္ကေနၿပီး ဆုတ္ခြာေနၾကတာကို ေတြ႔ရမွာပါ။ လိုလိုလားလားနဲ႔ကို စစ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္ေတြက အေတြးအေခၚအျမင္မ်ားေျပာင္းၿပီး ေအာင္ျမင္စြာဆုတ္ခြာျခင္းပါ။ အခုအခါမွာ အင္ဒိုနီးရွားစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြကိုယ္တုိင္က ႏုိင္ငံေရးမွာ လူထုလႊမ္းမိုးေရးအယူအဆကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႔ က်င့္သံုးလာေနၾကပါၿပီ။
ဒါေၾကာင့္မို႔လည္း ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးလွ်င္ အင္ဒိုနီးရွားဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ထဲကေနၿပီး စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္အားလံုးကို ဖယ္ေပးဖို႔ အင္ဒိုနီးရွားစစ္တပ္က သေဘာတူခဲ့ၾကၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနေတြမွာမွ ျမန္မာ့စစ္တပ္က အေျခခံမူေတြဆြဲၿပီး လႊတ္ေတာ္မ်ားမွာ စစ္တပ္ကိုယ္ စားလွယ္ (၂၅) ရာခုိင္ႏႈန္းေပးဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာဟာ အံ့ၾသစရာပါပဲ။ ေနာက္ၿပီးအျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းပါ ဒီမုိကေရစီမူ၀ါဒနဲ႔ ေဖာက္ဖ်က္ဆန္႔က်င္ေနသလို ဥပေဒစိုးမိုးေရးအေပၚ အေျခခံတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ တရား၀င္မႈဆုိင္ရာ ျပဌာန္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ “ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံရေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကသာ တုိင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ရမည္” ဆိုတဲ့ အခ်က္ ကိုလည္း ဆန္႔က်င္ေနတာပါတယ္။
--------------------------------------------------
ရည္ၫႊန္းခ်က္
- ၁၉၉၄၊ စက္တင္ဘာလ (၂၈) ရက္ေန႔ အမ်ဳိးသားညီလာခံဖြင့္ပြဲအခမ္းအနား၌ ဦးေဆာင္က်င္းပေရးေကာ္မတီ ဥကၠဌမွ ေျပာၾကားသည့္မိန္႔ခြန္း
- ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာမ်ား (၁၉၉၄၊ စက္တင္ဘာ)
- အေျခခံမူ (၁၀၄) ခ်က္
အပိုင္း (၃)
ဘ၀ရွင္မင္းတရားႀကီးျဖစ္ေစမည့္ သမၼတ၏အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ
(နအဖ) ရဲ႕ အေျခခံမူေတြအရကေတာ့ သမၼတလုပ္မယ့္သူေတြဟာ စစ္ေရးကိစၥနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ အေတြ႔အႀကံဳအသိအျမင္ရွိရမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါဘာလဲဆိုေတာ့ စစ္တပ္ကမဟုတ္တဲ့သူဆိုရင္ သမၼတလုပ္ဖို႔ အရည္အခ်င္းမရွိဘူးလို႔ ဆိုတာျဖစ္တယ္။ သမၼတလုပ္မယ့္သူအတြက္ ေနာက္ထပ္ လိုအပ္ခ်က္က ႏုိင္ငံထဲမွာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀) တိတိဆက္တိုက္ေနထုိင္ေနတဲ့သူျဖစ္ရမယ္လို႔ ကန္႔ သတ္ျပန္ပါတယ္။ ဒါက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ရည္ရြယ္ၿပီးသတ္မွတ္တယ္လို႔ ထင္ရပါတယ္။
စစ္တပ္ရဲ႕ သမၼတေနရာ
စစ္အုပ္စုရဲ႕ အေျခခံမူေတြအရဆိုရင္ သမၼတဦးေဆာင္တဲ့အစိုးရစနစ္ကို ထူေထာင္မွာျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ သမၼတကို ေရြးေကာက္ၾကရမယ္။ ဘယ္လိုေရြးေကာက္မလဲဆိုေတာ့ အဖြဲ႔သံုးဖြဲ႔ပါတဲ့ သမၼတေရြးေကာက္ေရးအဖြဲ႔က ေရြးခ်ယ္မွာျဖစ္တယ္လို႔ဆိုတယ္။ ဒီေတာ့ သမၼတေရြးခ်ယ္ေရး အဖြဲ႔ဆိုတာကို ဘယ္လိုဖြဲ႔စည္းသလဲဆိုတာကို ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။ ဒါကအေရးႀကီးပါတယ္။ သမၼတေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႔ကို ေအာက္မွာေဖာ္ျပတဲ့ အစုတခုစီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပါတယ္။
၁။ လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္က ျပည္သူလူထုေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္တဲ့ ကုိယ္စားလွယ္ေတြ။
၂။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က ျပည္သူလူထုေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ။
၃။ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္စလံုးမွာ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က အမည္စာရင္းေပးၿပီး ပါေနၾကတဲ့ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြျဖစ္တယ္။ ၿပီးရင္လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္က ျပည္သူလူထု ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ၾကရတဲ့ (၇၅) ရာခိုင္ႏႈန္း ကိုယ္စားလွယ္ေတြထဲက သမၼတေလာင္းတေယာက္ ျပည္သူလူထုက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ၾကရတဲ့ (၇၅) ရာခုိင္ႏႈန္းကုိယ္စားလွယ္ေတြထဲက သမၼတ ေလာင္း တေယာက္နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ (၂) ရပ္လံုးမွာပါေနၾကတဲ့ (၅၀) ရာခိုင္ႏႈန္း၊ စစ္တပ္ကိုယ္စား လွယ္ေတြထဲက သမၼတေလာင္းတေယာက္စီကို အုပ္စုတခုစီက သမၼတေလာင္း အမည္စာရင္း တင္သြင္းၾကရပါတယ္။ ဒီေတာ့ သမၼတေလာင္း (၃) ေယာက္ရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီထဲကမွ သမၼတေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႔က သမၼတႀကီးတဦးကုိ ေရြးခ်ယ္ၾကရမယ္။ ဒီေတာ့ သမၼတတဦးနဲ႔ ဒု-သမၼတ (၂) ဦးျဖစ္သြားမယ္။ ဘယ္လိုပဲေရြးေရြး စစ္တပ္က စစ္ဗိုလ္ဟာ သမၼတႀကီး ျဖစ္ရင္ လည္းျဖစ္၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္ေတာ့ ဒု-သမၼတကေတာ့ ျဖစ္မွာေသခ်ာေနၿပီ။ ဒါဟာ စစ္တပ္က၀င္ၿပီး ေနရာယူထားတာပဲျဖစ္တယ္။
ဘယ္ပံုစံနဲ႔မွမတူ
သမၼတဦးေဆာင္တဲ့စနစ္ကိုက်င့္သံုးၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတြမွာ အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ အႀကီး အကဲလည္းျဖစ္၊ အျမင့္ဆံုးအုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာကိုလည္း ပိုင္တဲ့သူျဖစ္ေတာ့ သမၼတကိုေရြးခ်ယ္ ၾကတဲ့ေနရာမွာ ဒီမိုကေရစီ က်ႏိုင္သမွ်က်ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၾကရတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ လူတုိင္းမဲေပးခြင့္ကို အေျခခံၿပီး တုိက္႐ိုက္ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္တဲ့ပံုစံကို က်င့္သံုးၾကတယ္။
ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံမွာဆို သမၼတကိုလူတိုင္းက တိုက္႐ိုက္မဲေပးၿပီး ေရြးခ်ယ္ၾကရတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု မွာေတာ့ သမၼတေရြးခ်ယ္ရာမွာ ျပည္သူလူထုက သမၼတေရြးေကာက္ေရးအဖြဲ႔၀င္ေတြကို ပထမေရြးခ်ယ္ေပးၾကရတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ အဲ့ဒီသမၼတေရြးေကာက္ေရးအဖြဲ႔၀င္ေတြက သမၼတကို ဆႏၵမဲေပးၿပီး ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ၾကရတယ္။ အဲ့ဒီမွာ တုိက္႐ိုက္မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုလို႔မရဘူး။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့ ျပည္သူလူထုက အဆုိျပဳဆႏၵေပးထားတဲ့ သမၼတကိုပဲ ေရြးေကာက္ေရးအဖြဲ႔၀င္ေတြက မေျပာင္းလဲပဲ အဆိုျပဳဆႏၵေပးေရြးခ်ယ္ၾကရလို႔ျဖစ္တယ္။ လုပ္ပံုကိုင္ပံုအရ သြယ္၀ိုက္ေရြးေကာက္ပြဲဆန္ေသာ္လည္း အႏွစ္သာရကေတာ့ လူထုက တိုက္႐ိုက္ေရြးခ်ယ္ၾကတာပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီမက်
နအဖရဲ႕ အေျခခံမူေတြအရဆိုရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခခံဥပေဒသစ္မွာ သမၼတေရြးခ်ယ္မႈပံုစံဟာ သြယ္၀ိုက္ေရြးခ်ယ္မႈပံုစံျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ ျမန္မာျပည္သူလူထုဟာ မိမိတို႔ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ သမၼတကို တိုက္႐ိုက္မဲေပးခြင့္ မရွိၾကေတာ့ဘူး။ ျပည္သူလူထုက ႀကိဳက္ႀကိဳက္၊ မႀကိဳက္ႀကိဳက္ စစ္ဘက္က စစ္ဗိုလ္တေယာက္ကေတာ့ ပါေနမွာပဲ။ ဒီေတာ့ (နအဖ) စစ္အုပ္စုရဲ႕ အေျခခံမူအရ သမၼတစနစ္ဟာ ဒီမုိကေရစီမက်ဘူးလို႔ ဆိုရမွာပဲျဖစ္တယ္။ ဒါကိုျပင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ လူတုိင္း မဲေပးခြင့္ရၿပီး တိုက္႐ိုက္ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္တဲ့ပံုစံကိုပဲ ေျပာင္းသင့္ပါတယ္။
ဒီလိုေျပာင္းလဲၿပီး တုိက္႐ိုက္လူတုိင္းက မဲေပးေရြးခ်ယ္မယ္ဆိုရင္ေတာင္ ျပႆနာတခုက ရွိေန ျပန္ေသးတယ္လို႔ဆိုရမယ္။ အဲ့ဒါက ဘာလဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဗမာလူမ်ဳိးက လူဦးေရအမ်ားဆံုး ျဖစ္ေနတယ္။ အားလံုးရဲ႕ (၅၀) ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ေနတယ္။ ဒီေတာ့ လူတုိင္းတိုက္႐ိုက္ မဲေပးတဲ့အခါ က်ရင္ ဗမာလူမ်ဳိးစုထဲကပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ သမၼတျဖစ္မယ့္အေရးကို ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ခြင့္ရေနသလိုျဖစ္ေန တယ္။ အဲ့ဒီမွာ တန္းတူေရးနဲ႔ ညီၫြတ္ေရးဟာ ျပႆနာျဖစ္လာႏုိင္ျပန္တယ္။ (နအဖ) ရဲ႕ အေျခခံ မူေတြအတိုင္းဆိုရင္ေတာ့ တန္းတူညီၫြတ္ေရးျပႆနာတင္မကပဲ ဒီမုိကေရစီမက်မႈပါ ျဖစ္ေပၚ ေနေစတယ္။
သမၼတရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔
နအဖစစ္အုပ္စုရဲ႕ အေျခခံမူအရ သမၼတဟာ ႏုိင္ငံရဲ႕ အႀကီးအကဲျဖစ္တယ္။ သမၼတက အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာေတြကို ေနရာ (၃) ခုမွာ ျဖန္႔ခြဲေပးထားတယ္လို႔လည္းဆိုတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္အာဏာ ေတြကို ျဖန္႔ခြဲေပးတာလဲ။ မရွင္းလင္းဘူး။ ေနာက္ၿပီး အာဏာကိုလႊဲေပးတာလား။ ခြဲေပးတာလား။ ဒါလည္းရွင္းရွင္းမေဖာ္ျပျပန္ဘူး။ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ အေျခခံဥပေဒက သတ္မွတ္ေပးမယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အေသးစိတ္က်တဲ့မူေတြကိုေတာ့ တခုမွမခ်မွတ္ထားျပန္ဘူး။
အေျခခံမူ (၁၀၄) ခ်က္ထဲမွာ ျပည္ေထာင္စုအစုိးရ ဖြဲ႔စည္းထားမႈကိုေတာ့ ေရးထားတယ္။ အစိုးရ အဖြဲ႔ထဲမွာ သမၼတ၊ ဒု-သမၼတ၊ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးေတြပါတယ္လို႔ဆိုတယ္။ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ထားမယ္ဆိုတာကိုလည္း သမၼတကပဲ သတ္မွတ္မယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အတည္ျပဳခ်က္ကိုေတာ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳေပးရမယ္လို႔ သတ္မွတ္ ထားတယ္။ တကယ္လို႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က အတည္မျပဳေပးပဲ ျငင္းပယ္ခဲ့ရင္ ဘာျဖစ္မလဲ။ ဘယ္လိုဆက္လုုပ္မလဲ။ ဒါေတြကိုေတာ့ မေဖာ္ျပထားဘူး။ ဒါဟာ ေ၀၀ါးရႈပ္ေထြးမႈေတြျဖစ္ေစတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို လက္ေတြ႔အလုပ္မျဖစ္ႏုိင္ေအာင္ ဖန္တီးထားသလိုျဖစ္ေနတယ္။
ပါလီမန္အစိုးရ စနစ္ပံုစံမွာေတာ့ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔ဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔အစစ္အမွန္ျဖစ္ၿပီး တကယ့္ အာဏာကို ကိုင္တြယ္ၾကရပါတယ္။ ၿပီးလွ်င္ ပါလီမန္ကို တာ၀န္ခံရပါတယ္။ ပါလီမန္ကို တာ၀န္ခံ တယ္ဆိုတာက ျပည္သူလူထုကို တာ၀န္ခံထားတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ နအဖစစ္အုပ္စုရဲ႕ အေျခခံ မူေတြမွာေတာ့ သမၼတဟာ ဘယ္သူ႔ကိုမွ တာ၀န္မခံရပါဘူး။ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔ကလည္း သမၼတကိုပဲ တာ၀န္ခံၿပီး လႊတ္ေတာ္ကိုေတာ့ တာ၀န္မခံရပါဘူး။ လႊတ္ေတာ္ဆိုတာက ဘာပဲေျပာေျပာ (၇၅) ရာခုိင္ႏႈန္းကေတာ့ ျပည္သူလူထုႀကီးကို ကိုယ္စားျပဳေနေသးတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုရမယ့္ ေနရာပါ။
အခု နအဖရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံုသစ္အတြက္ အေျခခံမူေတြမွာေတာ့ သမၼတကို ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ တုိက္႐ိုက္ေရြးေကာက္တာလည္း မဟုတ္သလုိ သမၼတကို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ေရး အဖြဲ႔ ထဲမွာလည္း လူထုကေရြးေကာက္ထားတာမဟုတ္တဲ့ စစ္ဘက္က ပုဂၢိဳလ္ေတြက (၃) ပံု (၁) ပံု ပါေနျပန္ေတာ့ သမၼတဟာ စစ္ဘက္ယူနီေဖာင္း၀တ္ထားတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးလည္း ျဖစ္လာႏုိင္ေခ် ရွိေနပါတယ္။ တကယ္လို႔ စစ္ဘက္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တေယာက္ေယာက္သာ သမၼတျဖစ္ခဲ့ရင္ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ လႊတ္ေတာ္အေပၚ ၾသဇာလႊမ္းမိုးေနၿပီး သမၼတဟာ ယူနီေဖာင္း၀တ္တဲ့ စစ္ဘက္က တရား၀င္ အာဏာရွင္ႀကီး ျဖစ္လာေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
သမၼတေအာက္က တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္
ဘယ္ရပ္ရြာ၊ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ တရားေရးစနစ္ပံုမွန္လည္ပတ္ေနဖို႔အတြက္ တရားစီရင္ေရး အဖြဲ႔ဟာ အဓိကအခ်က္အခ်ာက်ပါတယ္။ တရားစီရင္ေရးအဖြဲ႔အေနနဲ႔ လက္ေတြ႔မွာ ေအာင္ေအာင္ ျမင္ျမင္နဲ႔ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ သက္ဆိုင္ရာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔ေတြက ပါ၀င္စြက္ဖက္မႈ မရွိဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါကလည္း ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံအမ်ားစုက အသိအမွတ္ျပဳလက္ခံထားတဲ့ စံတခုပါပဲ။
အာဏာရွင္ႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း (၁၉၄၇) ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံု အရဆိုရင္ (၁၉၄၈ မွ (၁၉၆၂) ခုႏွစ္အထိအတြင္းမွာ တရားစီရင္ေရးအဖြဲ႔ဟာ လြတ္လပ္တဲ့ အေျခ အေနမ်ားရွိခဲ့ရပါတယ္။ ကုလသမဂၢရဲ႕မူအရဆိုရင္ တရားစီရင္ေရးအဖြဲ႔ဟာ သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားတရားေရး စနစ္ေဘာင္ထဲကေနၿပီး အုပ္စိုးသူအစိုးရရဲ႕ ေလးစား ႐ိုေသ တန္ဖိုးထားမႈကို ခံရေစမွာျဖစ္ပါတယ္။
တရားစီရင္ေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ လြတ္လပ္မႈအာမခံခ်က္ေတြကို အေျခခံဥပေဒထဲမွာ ထည့္သြင္းျပဌာန္း ထားေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီလိုျဖစ္ဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ အဓိကက်တာက အာဏာခြဲျခားမႈစနစ္ က်င့္သံုး ေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ တရားစီရင္ေရးနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအၾကား အာဏာခြဲျခား ထားရ မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ နအဖရဲ႕ အေျခခံမူေတြအရဆိုရင္ေတာ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျပဌာန္းေဖာ္ျပထားတဲ့ အေျခခံစံႏႈန္းေတြ ပါရွိတယ္ဆိုတာကို တခုတေလမွ မေတြ႔ရပါဘူး။
နအဖရဲ႕ အေျခခံမူေတြကိုၾကည့္ရင္ေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတဟာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အတည္ျပဳခ်က္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုတရားသူႀကီးခ်ဳပ္ကို ခန္႔အပ္ႏုိင္ပါတယ္။ သမၼတက အမည္ စာရင္းတင္သြင္းတဲ့ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ေလာင္းကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ပယ္ခ်ဖို႔ဆိုရာမွာလည္း အေျခခံဥပေဒမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုတရားသူႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အရည္အခ်င္းမ်ားနဲ႔ မျပည့္မွီေၾကာင္းကို ခုိင္ခုိင္လံုလံုသက္ေသျပႏုိင္ပါမွ ပယ္ခ်ခြင့္ရတာပါ။ လြယ္လြယ္နဲ႔ျငင္းပယ္လို႔ေတာ့ ရေစမွာမဟုတ္ပါဘူး။
ဒီေတာ့ သမၼတဟာ ျပည္ေထာင္စုတရားသူႀကီးခ်ဳပ္ ခန္႔အပ္ေရးမွာ အင္မတန္ၾသဇာတန္ခိုးႀကီး လြန္းေနပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကပင္ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ေလာင္းကို ျငင္းပယ္ဖို႔ရာမွာ အရည္အခ်င္းဆိုတဲ့ စံတခုတည္းနဲ႔ပဲ ပယ္ခ်ခြင့္ရထားပါတယ္။ တျခားဘယ္လို အေၾကာင္းေၾကာင္း ေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႔မွ ျငင္းပယ္ခြင့္မရွိပါဘူး။ ဒီေတာ့ ျပည္ေထာင္စုတရားသူႀကီးခ်ဳပ္ လုပ္မယ့္သူဟာ ဥပေဒပညာရပ္ဆုိင္ရာ အရည္အခ်င္းကေတာ့ ရွိၾကမွာပါပဲ။ အဲ့ဒီလို အရည္ အခ်င္းရွိၿပီး သမၼတနဲ႔ အဆင္ေျပမယ္၊ သမၼတကို႐ိုက်ဳိးမယ္၊ ၾသဇာခံမယ္ဆိုရင္ သမၼတဟာ သူ႔လူကို သူအမည္တင္ၿပီး တရားသူႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန္႔လို႔ရေနေတာ့တာပါပဲ။
(၁၉၄၇) ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာပါရွိခဲ့တဲ့ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ခန္႔အပ္ေရးနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သမၼတဟာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ညႇိႏႈိင္းတုိင္ပင္ၿပီး တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ေလာင္းကို ေရြးခ်ယ္ရပါတယ္။ ၿပီးမွ လႊတ္ေတာ္ (၂) ရပ္ ပူးတြဲအစည္းအေ၀းမွာ တင္ျပၿပီး လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အတည္ျပဳခ်က္ကို ရယူၾကရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ (၁၉၄၇) ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒကိုၾကည့္ရင္ သမၼတဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပိုင္သူမဟုတ္ပါဘူး။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကသာ ပိုင္တာပါ။ လႊတ္ေတာ္မွာ ဆိုရင္လည္း သမၼတကတင္သြင္းလာတဲ့ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး လြတ္လပ္စြာ သေဘာထားေပး ေဆြးေႏြးျငင္းခုန္လို႔ရပါတယ္။ ျငင္းပယ္မယ္ဆိုရင္လည္း ျငင္းပယ္လို႔ရပါတယ္။
အခု နအဖရဲ႕ အေျခခံမူအရဆိုရင္ေတာ့ သမၼတက ျပည္ေထာင္စုတရားသူႀကီးခ်ဳပ္ ခန္႔အပ္ေရး အတြက္ တဦးတည္းေသာ အာဏာပိုင္ႀကီး ျဖစ္ေနေစေတာ့တာပါပဲ။ ဒီေတာ့ သမၼတရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးဟာ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ တရားစီရင္ေရးအေပၚ မစခင္ကတည္းက ၾသဇာလႊမ္းမိုးေနၿပီျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုရမွာပါပဲ။ က႑တခုနဲ႔တခုအၾကား လြတ္လပ္ရမယ္၊ ၾသဇာမသက္ေရာက္ေစရဆိုတဲ့ တရားစီရင္ေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ အေျခခံမူေတြဟာ ဘယ္လုိမွ တည္ရွိလာစရာ အေၾကာင္းမရွိေတာ့တာ ကေတာ့ ေသခ်ာေနပါၿပီ။ ဒီေတာ့ နအဖရဲ႕ အေျခခံမူအရ တရားစီရင္ေရးအဖြဲ႔ဟာ သမၼတရဲ႕ လက္ေအာက္ခံအဖြဲ႔အျဖစ္ ရွိေနရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ခန္႔အပ္ရာမွာလည္း တရား႐ံုးခ်ဳပ္ရဲ႕ တရားသူႀကီး ခ်ဳပ္ကစၿပီး ေအာက္ေျခတရား႐ံုး တရားသူႀကီးေတြအထိ သမၼတက ဒိုင္ခံခန္႔အပ္ဖို႔ျဖစ္ေနပါတယ္။
တရားသူႀကီးေတြကို ရာထူးျဖဳတ္ခ်ပိုင္ခြင့္ရဲ႕ သမၼတအခြင့္အာဏာကိုၾကည့္ရင္လည္း တရားစီရင္ ေရးစနစ္ ေအာင္ျမင္စြာ လည္ပတ္ေနမႈကို အဟန္႔အတားေရာက္ေစသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ သမၼတဟာ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ တရားသူႀကီးမ်ားကို တဦးတည္းေမာင္ပိုင္ျဖဳတ္ခ်ပိုင္ခြင့္ အခြင့္အာဏာကို ပိုင္ဆုိင္သူျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။ ပါလီမန္ဒီမုိကေရစီစနစ္မွာေတာ့ တေယာက္တည္းကို တဦးတည္း ေမာင္ပိုင္ အာဏာေပးမထားပါဘူး။ ျပည္သူလူထုက ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္တဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ ေတာ္ကသာ ေဆာင္ရြက္ေစရတာပါ။
သမၼတကို ေသနတ္ႏွင့္ခ်ိန္ထားသည့္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္
စစ္အုပ္စုရဲ႕ သမၼတစနစ္ပံုစံဟာ ေရာမေခတ္က ဘုရင္ဆီဇာရဲ႕ သမၼတစနစ္ပံုစံျဖစ္ေနပါတယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ မရွိဘူးျဖစ္ေနတယ္။ မူမွန္မႈမရွိတဲ့ အာဏာစုစည္းမႈက အက်င့္ ပ်က္ျခစားျခင္းရဲ႕ အျခားမျဖစ္သင့္တာေတြကို ျဖစ္လာဖို႔ လမ္းဖြင့္ေပးေနသလို ျဖစ္ေနေစတယ္။ အႀကီးမားဆံုးျပႆနာက သမၼတဟာ ႏုိင္ငံေရးပါတီတခုနဲ႔ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္တို႔ရဲ႕ေထာက္ခံတဲ့ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳမႈမရွိျခင္းပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အားေကာင္းတဲ့ေခါင္းေဆာင္မႈကို သမၼတဟာ ေပးႏုိင္မွာ မဟုတ္ႏုိင္ပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ သမၼတကို ျဖဳတ္ခ်ႏုိင္ေရးနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ ၾကည့္ ရင္လည္း သမၼတကို စြဲခ်က္တင္ၿပီး ျဖဳတ္ခ်မယ္ဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္ (၂) ရပ္က အဖြဲ႔၀င္ (၂၅) ရာခိုင္ ႏႈန္းက ေတာင္းဆိုဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ျပဌာန္းထားတယ္။
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က အမည္စာရင္းေပးထားလို႔ လႊတ္ေတာ္ (၂) ရပ္မွွာ ေရာက္ရွိ ေနၾကတဲ့ စစ္ဗိုလ္ေတြဟာ (၂၅) ရာခုိင္ႏႈန္းရွိၾကပါတယ္၊ ဒီေတာ့ စစ္တပ္က တုိင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဒါမွမဟုတ္ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕အႀကီးအကဲကို မႏွစ္သက္ရင္ “အၿမဲပဲျဖဳတ္ခ်မလား” ဆိုတာကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ ႏုိင္ေနတဲ့ ေသနတ္ကိုင္ထားရသူေတြလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ေတာ့ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ဆိုတဲ့သူေတြဟာ သမၼတရဲ႕အထက္မွာ အာဏာရွိတဲ့ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ေနတာပါပဲ။
-----------------------------------------
ရည္ၫႊန္း
- န၀တ၏ အေျခခံမူ (၁၀၄) ခ်က္
- ျမန္မာႏုိင္ငံေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီမွထုတ္ေ၀သည့္ အေျခခံဥပေဒေရးရာစာေစာင္(အမွတ္ - ၁၈ ၊ ၂၀၀၄၊ ဧၿပီ)
- ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ (၂၀၀၅၊ မတ္လ၊ ၈)
- အမ်ဳိးသားညီလာခံက်င္းပေရးလုပ္ငန္းေကာ္မတီဥကၠ႒၏ ရွင္းလင္းတင္ျပခ်က္(၂၀၀၅၊ မတ္လ၊ ၇ ရက္ ေညာင္ႏွစ္ပင္စခန္း)
အပိုင္း (၄)
ႏုိင္ငံေတာ္စုဖြဲ႔မႈနဲ႔ တုိင္းရင္းသားျပႆနာ
ႏုိင္ငံေတာ္စုဖြဲ႔မႈနဲ႔ တုိင္းရင္းသားျပႆနာ
ဘယ္လိုျပည္ေထာင္စုမ်ဳိးလဲ
ႏိုင္ငံေတာ္ကို ျပည္ေထာင္စုစနစ္နဲ႔ ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္တယ္လို႔ဆိုတယ္။ ဒီေတာ့... “ျပည္ေထာင္စု စနစ္ ̋ ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာသိရေအာင္ ႏုိင္ငံတကာက ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ အေျခခံဥပေဒေတြကို ေလ့လာ ၾကည့္ရေအာင္။ တိုင္းျပည္တည္ေဆာင္ပံုနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ပံုစံ (၂) မ်ဳိးပဲရွိတာကို ေတြ႔ရမယ္။ တခုက တျပည္ေထာင္စနစ္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တမ်ဳိးက ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ပဲျဖစ္တယ္။
တျပည္ေထာင္စနစ္က အာဏာဟာ ဗဟုိတခုတည္းမွာပဲရွိတယ္။ အဲဒီဗဟိုကပဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တခုလံုးကို ေဆာင္ရြက္တယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို ဗဟိုက ခ်ေပးတယ္။ လက္ေအာက္ခံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ လုပ္ကိုင္မႈေတြကို ဗဟိုကသေဘာမက်ရင္ အာဏာေတြကို ခ်က္ခ်င္းဗဟိုက ျပန္႐ုပ္သိမ္းပစ္ႏုိင္တယ္။ အဂၤလန္၊ ျပင္သစ္၊ အီတလီ၊ အင္ဒိုနီးရွားစတဲ့ ႏိုင္ငံေတြဟာ တျပည္ေထာင္စနစ္ က်င့္သံုးတဲ့ ႏုိင္ငံေတြျဖစ္ၾကတယ္။
ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုတာကေတာ့ ဗဟိုနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းရာမွာ ပါ၀င္ၾကတဲ့ ျပည္နယ္ေတြအၾကားမွာ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕အာဏာကို ေစ့ေစ့စပ္စပ္ အေသးစိတ္ ခြဲေ၀ထားၾကတယ္။ ပါ၀င္တဲ့ျပည္နယ္ေတြဟာ ကိုယ့္ေဒသအက်ဳိးအတြက္ အာဏာက်င့္သံုးႏုိင္ဖို႔ အထူးသီးသန္႔ အခြင့္အာဏာေတြလဲရွိၾကၿပီး ဖယ္ဒရယ္အဆင့္မွာေတာ့ သီးသန္႔အာဏာကို ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအတြင္းမွာ ခြဲျခမ္းထားရွိျပန္တယ္။
ဥပေဒျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီမံခန္႔ခြဲေရးစတဲ့ လုပ္ငန္းရပ္မ်ားအားလံုးကို ႀကီးၾကပ္ထိန္းကြပ္ဖို႔ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္ကိုလည္း ထူေထာင္ထားရွိျပန္တယ္။ ဒီေတာ့ ျမန္မာျပည္သူမ်ားဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ထူးျခားတဲ့အေျခအေနအရပ္ရပ္အရ အေကာင္းဆံုးျဖစ္မယ့္ ႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ေရး ပံုစံတခုခုကို ေရြးခ်ယ္ၾကရေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။
၄၇/၇၄ ဘယ္လိုလဲ
ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစံု စုေပါင္းေနထုိင္ၾကတဲ့ႏုိင္ငံျဖစ္တာနဲ႔အညီ ဒီႏိုင္ငံနဲ႔ သင့္ေတာ္မည့္ အေျခခံဥပေဒကို ေရြးခ်ယ္ၾကရာမွာ ႏုိင္ငံရဲ႕အတိတ္သမိုင္းမွာ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ၾကရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းအမွန္ ျပႆနာေတြကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီး ထည့္တြက္စဥ္းစားဖုိ႔ လိုပါမယ္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒရဲ႕ ႏုိင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္မႈကို ျပည္ေထာင္စုစနစ္လုိ႔ သတ္မွတ္ေခၚဆိုၾကေပမယ့္ အမွန္မွာေတာ့ ဖယ္ဒရယ္တပိုင္းသာျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအေျခခံဥပေဒဟာ ႏုိင္ငံသားတဦးခ်င္းစီရဲ႕ အခြင့္အေရးမ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးခဲ့တာရွိခဲ့ေပမယ့္လည္း တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ား အတြက္ေတာ့ တန္းတူအခြင့္အေရးဆုိရာမွာ ထိထိေရာက္ေရာက္ အာမခံတာမ်ဳိးမရွိခဲ့ပါဘူး။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကိုၾကည့္ရင္ ဖြဲ႔စည္းမႈပံုသဏၭာန္မွာ ျပည္နယ္၊ တုိင္း (၇) ခုစီနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတာကို ေတြ႔ရမွာပါ။ ၿပီးေတာ့... တပါတီစနစ္ရဲ႕ တင္းက်ပ္တဲ့ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈနဲ႔ဖိႏွိပ္ထားၿပီး တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ားဟာ တန္းတူအခြင့္အေရး ဆိုတာ လံုး၀မရွိခဲ့ၾကပါဘူး။ ေနာက္ထပ္ ဆိုးတာက လူတဦးခ်င္းစီရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြပါ ဆံုးရႈံး ေနရတာပါပဲ။
ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ဆိုတာ အျငင္းပြားစရာအျဖစ္ဆံုးကိစၥျဖစ္ေနတယ္။ ဒါကလည္း ခြဲထြက္ခြင့္ရွိတယ္၊ မရွိဘူးဆိုတဲ့အေပၚ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆုိရလုိ႔ပဲျဖစ္တယ္။ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀) ေက်ာ္ လက္နက္ကိုင္ တုိက္ပြဲ၀င္ေနၾကတဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုအသီးသီးကေတာ့ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအတြင္းကပဲ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ရရွိဖို႔လုိအပ္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။
ဒီေတာ့ ျပည္နယ္ေတြရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းႏိုင္ခြင့္ က်င့္သံုးႏုိင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေျခခံမူထဲမွာ ဗဟိုနဲ႔ျပည္နယ္ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔ေတြအၾကားမွာ ဘယ္လုိအာဏာခြဲေ၀မလဲဆုိတာေတြကို ရွင္းရွင္း လင္းလင္းေဖာ္ျပဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ နအဖရဲ႕ အေျခခံမူေတြမွာ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ျပည္နယ္ေတြ အၾကားဥပေဒျပဳေရးအာဏာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာေတြ ခြဲေ၀ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘာျပ႒ာန္းခ်က္မွ မေတြ႔ရပါဘူး။ ျပည္ေထာင္စုကပဲျဖစ္ျဖစ္ ၊ ျပည္နယ္ေတြကပဲျဖစ္ျဖစ္ က်င့္သံုးႏုိင္တဲ့ အာဏာစာရင္းဆိုၿပီး မရွိပါဘူး။
ေနာက္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုကလာၿပီး မထိပါးႏုိင္တဲ့ ျပည္နယ္ေတြအတြက္ အာဏာမ်ားဆိုတာကိုလည္း သတ္မွတ္ေပးထားတာ မေတြ႔႔ရျပန္ပါဘူး။ ဘ႑ာေငြေၾကးနဲ႔ သက္ဆုိင္ရင္လည္း ျပည္နယ္မ်ားရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲႏုိင္တဲ့ပိုင္ခြင့္ေတြကိုလည္း မေဖာ္ျပထားပါဘူး။ အဲဒါေတြအျပင္ကို အေျခခံမူေတြမွာ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ျပည္နယ္ေတြအၾကားမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆက္စပ္မႈေတြကိုလည္း ေဖာ္ျပထားဖုိ႔ လိုပါတယ္။
ေနာက္ လူမ်ားစုရဲ႕ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္အႏုိင္က်င့္မႈေတြကို တားဆီးတဲ့ျပ႒ာန္းခ်က္ဆိုတာမ်ားလဲ ပါရွိ သင့္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုစစ္အုပ္စုရဲ႕ အေျခခံမူမ်ားက အဲဒီကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘာမွ မေဖာ္ျပထားပဲ ရွိေနပါတယ္။ ထားေတာ့။ ဒီေတာ့မေဖာ္ျပထားတာကို မၾကည့္ေတာ့ပဲ နအဖရဲ႕ ေဖာ္ျပထားတဲ့အေျခခံမူေတြကိုပဲ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့၊ ဘယ္လိုျပည္ေထာင္စုမ်ဳိးနဲ႔ ဘယ္လို အာဏာခြဲေ၀ထားသလဲ ဆိုတာကိုပါ တျဖည္းျဖည္း ႐ုပ္လံုးေပၚလာမွာပါ။
နအဖရဲ့ အေျခခံမူအရဆုိရင္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတက ျပည္နယ္ရွိ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြထဲကေနၿပီး ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ေရြးေပးရပါမယ္။ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ရဲ႕အႀကံျပဳခ်က္ကို ယူရမယ္ဆုိတာ ပါေပမယ့္ သမၼတက ေရြးေပးမယ့္ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေလာင္းဟာ အရည္အခ်င္းမျပည့္မီသူ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပႏုိင္မွ ျငင္းပယ္လို႔ရပါတယ္။ အရည္အခ်င္းဆုိတာကလည္း အသက္အရြယ္တို႔ ပညာအရည္အခ်င္းတုိ႔ ဆိုတာေလာက္ပါ။ ဒီေတာ့ ျငင္းပယ္ဖို႔ဆိုတာမလြယ္ဘူး။ သမၼတကခန္႔တယ္ဆိုတဲ့သူကို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳေပး႐ံုပါပဲ။ ၿပီးရင္ သမၼတခန္႔ထားတဲ့သူလုိ႔ေျပာလို႔ရတဲ့ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ျပည္နယ္ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ နယ္စပ္ေဒသေရးရာ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးႏွစ္ေနရာကို စစ္တပ္က စစ္သားကို ခန္႔ေပး ထားရမယ္။ ၿပီးေတာ့ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးေတြ ခန္႔တဲ့ေနရာမွာလည္း ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က အမည္ စာရင္းေပးတဲ့သူေတြကို ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳေပးရပါမယ္။
ျငင္းပယ္ခြင့္ရွိတယ္ဆုိေပမယ့္လည္း အရည္အခ်င္းမျပည့္မီသူလို႔ ခိုင္လံုေၾကာင္းတခုတည္းနဲ႔ပဲ ျငင္းလုိ႔ရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ သမၼတက ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ခန္႔ၿပီးေတာ့ ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ျပည္နယ္၀န္ႀကီးအဖြဲ႔ကို ခန္႔ဆိုတာပါပဲ။ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးေတြကလဲ သမၼတကိုပဲ တာ၀န္ခံၾကရပါတယ္။ ျပည္နယ္ဥပေဒအရာရွိေတြကို ခန္႔အပ္ရာမွာလဲ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳၿပီးရင္ေတာင္ မရေသးပါဘူး။ ေနာက္ဆံုး သမၼတက သေဘာတူ အတည္ျပဳမွရပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဗဟိုကျဖစ္တဲ့ သမၼတမွာ အာဏာအျပည့္ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတာ ေပၚလြင္လြန္းလွေနပါၿပီ။
တန္းတူေရးဘယ္မွာလဲ
တန္းတူေရးဆိုတဲ့ျပႆနာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရခဲ့ၿပီးတဲ့အခ်ိန္ကစၿပီး စိန္ေခၚေနခဲ့တဲ့ ကိစၥပါပဲ။ ဒီကိစၥကို အခုအေျခခံမူေတြက ဘယ္လိုအာမခံခ်က္ျပဳထားပါသလဲ။ ဒါအေရးအႀကီး ဆံုးေမးခြန္းပဲ။ တန္းတူညီမွ်ခြင့္ကို ဥပေဒျပဳေရးအဖြဲ႔၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔ ၊ တရားစီရင္ေရးစတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ အေဆာက္အအံုအားလံုးရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းမႈမွာ က်င့္သံုးရမွာျဖစ္တယ္။
နအဖရဲ႕ အေျခခံမူေတြမွာ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္တဲ့စနစ္ကို ေဖာ္ျပထားတာ မေတြ႔ရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လက္ရွိမဲေပးစနစ္ျဖစ္တဲ့ မဲအမ်ားစုရသူ ႏုိင္တဲ့စနစ္ကိုပဲ က်င့္သံုးမွာပဲလို႔ ထင္ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ လူဦးေရမ်ားတဲ့ ဗမာလူမ်ဳိးမ်ားက အျခားတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြအေပၚ အသာစီးရၿပီး လႊတ္ေတာ္ (၂) ရပ္ရဲ႕ (၇၅) ရာခိုင္ႏႈန္းေနရာမွာ အမ်ားစုရဖို႔ ေသခ်ာေနပါတယ္။ ဒီအတုိင္းဆုိရင္ တန္းတူ ညီမွ်ေရးဆိုတဲ့ အေရးဟာ ေျပလည္ႏုိင္ပါဦးမလား။ ဒီေတာ့ တန္းတူညီမွ်ေရးျပႆနာကို ေျဖရွင္း ေျပလည္ဖုိ႔ဆုိရင္ မဲေပးမႈပံုစံစနစ္မွာ “ အခ်ဳိးက် ကိုယ္စားျပဳစနစ္” တခုကို က်င့္သံုးဖို႔ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ျပ႒ာန္းထားဖို႔ လုိပါမယ္။
နအဖရဲ့ ျပည္ေထာင္စု
နအဖက သူတုိ႔ရဲ႕ အေျခခံမူေတြအရ ႏို္င္ငံေတာ္ကို တည္ေဆာက္ဖြဲ႔စည္းရာမွာ ျပည္ေထာင္စုစနစ္နဲ႔ ဖြဲ႔စည္းမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းမႈပုံသဏၭာန္ကိုေတာ့ ျပည္နယ္ (၇) ခု၊ တုိင္း (၇) ခု ပံုဏၭာန္အတုိင္း ျပည္ေထာင္စုကို ပံုပ်က္ပန္းပ်က္နဲ႔ လုပ္လာေနျပန္ပါတယ္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံု မွာမရွိခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စု နယ္ေျမဆိုၿပီး ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းရာမွာ ထည့္လာပါတယ္၊ နအဖရဲ႕ အေျခခံမူေတြကိုၾကည့္ရင္ ျပည္နယ္ (၇) ခု ၊ တုိင္း (၇) ခုတုိ႔ဟာ တခုခ်င္းစီ အဆင့္အတန္း တူညီၾကတယ္လုိ႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ တုိင္းေဒသ (၇) ခုရဲ႕ တည္ရွိရာေဒသတုိင္းမွာက ဗမာလူမ်ဳိး အမ်ားစုေနထုိင္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေတာ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး တခုစီရဲ႕ ျပည္နယ္ (၁) ခုစီဟာ တုိင္းေဒသ (၇) ခုနဲ႔မွ တန္းတူညီမွ်သလို ျဖစ္ေနရပါေတာ့တယ္။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု (၁) ခုနဲ႔ ဗမာလူမ်ဳိး (၇) ခုနဲ႔ တန္းတူ ညီမွ်မႈရယ္လုိ႔ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး နအဖစစ္အုပ္စုရဲ႕ အေျခခံမူမ်ားအရ တုိင္းျပည္ အတြင္းမွာရွိတဲ့ တုိင္းေဒသႀကီးေတြ ၊ ျပည္နယ္ေတြ၊ ျပည္ေထာင္စုနယ္ေျမေတြ၊ ကို္ယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသေတြဟာ ႏုိင္ငံေတာ္ကေနၿပီး ဘယ္ေတာ့မွ ခြဲမထြက္ေစရဘူးလို႔ဆိုထားပါတယ္။
ဒီအခ်က္ကိုၾကည့္ရင္ စစ္အုပ္စုရဲ႕ ခ်ဥ္းကပ္ပံုအျမင္ဟာ အပ်က္သေဘာေဆာင္တဲ့ဘက္မွ ရႈျမင္ေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုျပ႒ာန္းထားတာမ်ဳိးဟာ ႏိုင္ငံတကာမွာရွိတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုေတြထဲမွာဆိုရင္ အရင္ကရွိခဲ့တဲ့ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စု တႏုိင္ငံတည္းမွာပဲရွိခဲ့၊ ျပ႒ာန္းခဲ့ဖူးပါတယ္။ တကယ္မွာေတာ့ ဖယ္ဒရယ္စနစ္နဲ႔ကိုက္ညီတဲ့ အေျခခံဥပေဒတခုကို အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ထူေထာင္မႈမ်ဳိးရွိခဲ့ရင္ ျပည္ေထာင္စုမွ ခြဲထြက္ေရးဆုိတာ ေပၚေပါက္ လာစရာမရွိပါဘူး။
နအဖစစ္အုပ္စုအေနနဲ႔ ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒေတြကို ႏႈိင္းယွဥ္ေလ့လာၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ တူညီတာ ကြဲျပားတာေတြကို ၾကည့္ရႈသံုးသပ္ၿပီး မိမိတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ထူးျခားတဲ့ အေျခအေနေတြကို စူးစမ္းေလ့လာၿပီး ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ႏုိင္ငံတခုကို ထူေထာင္လုပ္ေဆာင္သြားဖုိ႔ပဲရွိပါတယ္။ ဒါမွသာ တုိင္းျပည္ရဲ႕အနာဂတ္ဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ၊ စုေပါင္းညီၫြတ္မႈေတြနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတတ္မႈေတြဆီကို ဦးတည္ေစႏုိင္မယ္ဆုိတာ ေကာက္ခ်က္ခ်လို႔ ရပါလိမ့္မယ္။
စစ္တပ္ရဲ႕ေနရာ
ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္တဲ့ၾကပ္ေျပးေနျပည္ေတာ္ကို ျပည္ေထာင္စုနယ္ေျမအျဖစ္ အေျခခံမူမွာ သတ္မွတ္ ထားတယ္။ သမၼတရဲ႕ တုိက္႐ိုက္အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာရွိရမယ္။ သမၼတက ၾကပ္ေျပးေနျပည္ေတာ္ ေကာင္စီကို တည္ေထာင္ဖြဲ႔စည္းရမွာျဖစ္တယ္။ ေကာင္စီဥကၠ႒ အပါအ၀င္ ေကာင္စီ၀င္ဦးေရကို သမၼတက သတ္မွတ္ေပးရမယ္။ ေကာင္စီထဲမွာ လံုၿခံဳေရးအတြက္ဆိုၿပီး စစ္တပ္က စစ္ဗိုလ္ ပါရမယ္။ ေကာင္စီဥကၠ႒နဲ႔ ေကာင္စီ၀င္အားလံုးဟာ ႏုိင္ငံေရးပါတီ၀င္ေတြထဲကေတာ့ တေယာက္မွ ပါ၀င္ခြင့္မရွိျပန္ဘူး။
ေကာင္စီဥကၠ႒ဟာ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးတဦး အဆင့္နဲ႔အတူတူပါပဲ။ အဆိုးဆံုးက... လိုအပ္ရင္ ေကာင္စီ၀င္အားလံုးကို စစ္တပ္က စစ္ဗိုလ္ေတြနဲ႔ပဲ ခန္႔လို႔ရတယ္ဆုိတာပါပဲ။ သမၼတက ေကာင္စီ၀င္ေတြထဲက ျဖဳတ္မယ္ဆုိရင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က သေဘာတူအတည္ျပဳမွရတယ္။ ဒီေတာ့ တုိင္းျပည္ရဲ႕ အေရးအႀကီးဆံုး ဗဟိုခ်က္မကို စစ္တပ္က ခ်ဳပ္ကိုင္ထားလိုက္တာပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္တယ္။
---------------------------------------------
ရည္ၫႊန္း
- ညီီလာခံက်င္းပေရး ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ - ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းစိန္မိန္႔ခြန္း(၂၀၀၆၊ ဇူလိုင္၊ ၂၉)
- ညီလာခံက်င္းပေရးလုပ္ငန္းေကာ္မတီဥကၠ႒ - ဦးေအာင္တိုး၏ညီလာခံက်င္းပေရး ေကာ္မရွင္ အစည္္းအေ၀းတြင္ ရွင္းလင္းတင္ျပခ်က္ (၂၀၀၆၊ ေအာက္တုိဘာ ၊ ၁၀)
- အေျခခံမူ (၁၀၄) ခ်က္
- ေဒါင္းအုိးေ၀ႏွင့္ ဦးဒယ္နီရယ္ေအာင္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း
အပိုင္း (၅) နိဂုံး
စည္းကမ္းျပည့္၀ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူတဦးခ်င္းအခြင့္အေရး
စည္းကမ္းျပည့္၀ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူတဦးခ်င္းအခြင့္အေရး
အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးဆုိရာ၀ယ္
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ၀င္ႏိုင္ငံတခုျဖစ္တာနဲ႔အမွ် လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို ေလးစား လုိက္နာရမွာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ နအဖဟာ အေျခခံဥပေဒသစ္ ေရးဆြဲဖို႔ႀကိဳးပမ္းရာမွာေတာ့ သူ႔ရဲ႕အေျခခံမူထဲမွာ လူသားတုိ႔ရဲ႕ အေျခခံလြတ္လပ္ခြင့္ေတြနဲ႔ အေျခခံအခြင့္အေရးေတြကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ဖုိ႔ လုပ္ေဆာင္တာဆိုၿပီး ဘာမွမေတြ႔ရပါဘူး။ မခိုင္မလံုႏွင့္ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းျခင္းမွ လြတ္လပ္ဖို႔နဲ႔ တရားမွ်တတဲ့ တရားစီရင္ပိုင္ခြင့္စတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ရဲ႕ ပုဒ္မ(၉) မွာ လူမ်ားအား လက္လြတ္စပယ္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္းမွ အကာအကြယ္ေပးထားၿပီး တရား စီရင္ႏိုင္ေရး၊ အာဏာက်င့္သံုးႏုိင္ခြင့္ျပဳထားတဲ့ တရားသူႀကီး ေရွ႕ေမွာက္ကို အျမန္ဆံုးေခၚယူၿပီး တရားစီရင္စစ္ေဆးရန္ ျပ႒ာန္းထားတယ္။
ဒါ့အျပင္ ထိန္းသိမ္းခံရသူမ်ားက မိမိကို ဖမ္းဆီးထားတာကို ဥပေဒနဲ႔ ညီမညီကို အခ်ိန္ေႏွာင့္ေႏွး ေအာင္ ဆြဲမေနရဘဲ တရား႐ုံးမွာ အမႈၾကားနားခြင့္လည္း ရၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာေတာ့ အုပ္စိုးသူအစိုးရနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအရ ဆန္႔က်င္ကြဲလြဲသူလို႔ မသကာၤခံရရင္၊ ဆႏၵျပရင္ တရား၀င္ ႏုိင္ငံေရး အဖြဲ႔အစည္းပါတီ၀င္ေတြရဲ႕ ေဆြမ်ဳိးေတာ္ေနရင္၊ မိတ္ေဆြျဖစ္လို႔ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံရင္ေတာ့ အဲဒီလူဟာ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္း ခံရေတာ့တာပါပဲ။
အဲဒီလို လက္လြတ္စပယ္ ထိန္းသိမ္းမႈေတြဟာ စစ္အုပ္စုအဆက္ဆက္လက္ထက္မွာ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ေနရေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ႏုိင္ငံသားတုိင္းကို အေျခခံဥပေဒအရ ကာကြယ္ေပး ထားဖုိ႔လိုတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း စစ္အုပ္စုရဲ႕ အေျခခံမူေတြထဲမွာေတာ့ ျပည္သူျပည္သား တဦးခ်င္းစီကို ဥပေဒမဲ့ ဖမ္ဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္မႈေတြ လြတ္ကင္းေအာင္ အကာအကြယ္ေပးတဲ့မူရယ္လုိ႔ တခုမွမရွိပါဘူး။ ဒါဟာ တမင္သက္သက္ လ်စ္လ်ဳရႈထားတာပဲလို႔ ေျပာရမွာပဲ။
ေနာက္ၿပီး ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထုိက္တဲ့ အခ်ိန္ကာလ သတ္မွတ္ခ်က္အတြင္းမွာ ဘက္မလိုက္တဲ့ တရား စီရင္ေရးအဖြဲ႔နဲ႔ အမႈကိုၾကားနာဖုိ႔ ထည့္သြင္းထားတာကိုလည္း မေတြ႔ရျပန္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ နအဖ စစ္အုပ္စုရဲ႕ အေျခခံမူေတြကိုၾကည့္ရင္ ႏုိင္ငံသားေတြအေပၚ လက္လြတ္စပယ္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း မႈေတြဟာ ဆက္ၿပီးရွိေနမွာပဲဆိုတာနဲ႔ တရားမွ်တတဲ့ အမႈစစ္ေဆးရင္ဆုိင္ခြင့္ကိုလည္း ျပည္သူမ်ားက ရၾကမွာမဟုတ္ဘူး ဆုိတာပဲျဖစ္ပါတယ္။
လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္
ေလာေလာဆယ္အေျခအေနမွာ စစ္အုပ္စုဟာ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္ အခြင့္အေရး အားလံုးကို အတင္းအက်ပ္ခ်ဳိးေဖာက္ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။ အစုိးရရဲ႕ေပၚလစီကို ဆန္႔က်င္တဲ့ အရာမွန္သမွ်ကို ခ်ဳိးေဖာက္ပိတ္ပင္တာပါ။ အစုိးရရဲ႕ေပၚလစီဆိုတာကလဲ စစ္အုပ္စုရဲ႕ အာဏာ တည္ၿမဲေရးပဲျဖစ္ပါတယ္။
ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ အေရးယူျခင္းခံၾကရတာကေတာ့ ေနရာတုိင္းမွာပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ စာနယ္ဇင္း၊ ႐ုပ္ရွင္၊ ဂီတ၊ ဇာတ္သဘင္စတဲ့ အႏုပညာနယ္ပယ္နဲ႔ လူထုဆက္သြယ္ေရးေတြျဖစ္တဲ့ ဖုန္းတုိ႔၊ ဖက္စ္တုိ႔ စတဲ့ေနရာေတြမွာ အဆိုး၀ါးဆံုးပါပဲ။ အခုေရးဆြဲထားတဲ့ စစ္အုပ္စုရဲ႕ အေျခခံ မူေတြထဲမွာလည္း လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိခြင့္ဆုိတာ ဘယ္လိုမွ ေဖာ္ျပပါရွိထားျခင္းမရွိပါဘူး။
လြတ္လပ္စြာဖြဲ႔စည္းခြင့္
လြတ္လပ္စြာအသင္းအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပိုင္ခြင့္ဆုိတာ လူတဦးခ်င္းနဲ႔ဆိုင္သလို စုေပါင္းမႈနဲ႔လည္း ဆုိင္ပါ တယ္။ ယံုၾကည္ရာ၊ လုပ္ငန္းသေဘာတူရာေတြစုၿပီး လြတ္လပ္စြာ အသင္းဖြဲ႔ခြင့္ေတြရွိပါတယ္။ နအဖစစ္အုပ္စုရဲ႕ ႀကံ့ဖြံ႔တို႔ စြမ္းအားရွင္တုိ႔လိုေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ အဲ့ဒါေတြက စစ္အုပ္စုရဲ႕ ယံုၾကည္ခ်က္ကို လုပ္ကိုင္ေပးဖုိ႔ စုထားတဲ့ စစ္အုပ္စုရဲ႕လက္ကိုင္ဒုတ္ အဖြဲ႔ေတြျဖစ္လို႔ပါပဲ။
ႏုိင္ငံတကာမွဆိုရင္လဲ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ အခြင့္အေရးေတြဆိုင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ဆိုတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒိီထဲက ပုဒ္မ (၈) မွာ ဘာပါလဲဆုိတာ ဗဟုသုတအျဖစ္ ၾကည့္ရေအာင္။ ဘယ္သူမဆုိ အလုပ္သမားသမဂၢေတြ ဖြဲ႔စည္းခြင့္နဲ႔ ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့သမဂၢေတြမွာ ပါ၀င္ခြင့္ရွိၾကရပါတယ္။ ၿပီးရင္ အလုပ္သမားသမဂၢေတြတုိင္းဟာ ဥပေဒအရျပ႒ာန္းထားတဲ့ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကလြဲရင္ အဟန္႔အတားမရွိဘဲ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ရွိရမယ္လို႔လည္း ဆိုထားပါတယ္။
နအဖရဲ႕ အခု ေရးေနတဲ့အေျခခံမူထဲမွာေတာ့ လြတ္လပ္စြာအသင္းအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းခြင့္ေတြကို ႏႈတ္ပိတ္ ထားပါတယ္။ ၾကည့္ရတာကေတာ့ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးေတြကို စစ္တပ္က ထပ္ၿပီးဖိႏွိပ္ထားဦး မယ္ဆုိတာပဲျဖစ္ပါတယ္။
လြတ္လပ္စြာ စုေ၀းခြင့္
ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းထဲမွာ လူတုိင္းဟာၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေ၀းခြင့္ရွိရမယ္လို႔ ဆိုထားတယ္။ ေနာက္ၿပီး အမ်ားျပည္သူနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး အခြင့္အေရးမ်ားဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္မွာလည္း အမ်ဳိးသားလံုၿခံဳေရး၊ အမ်ားျပည္သူအႏၱာရာယ္ ကင္းေရး၊ အမ်ား ျပည္သူေအးခ်မ္းသာယာေရး၊ အမ်ားျပည္သူ က်န္းမာေရး၊ ကိုယ္က်င့္တရားကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရး ဒါမွမဟုတ္ အျခားသူေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ လြတ္လပ္မႈေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ရင္သာ ဥပေဒနဲ႔အညီ လြတ္လပ္စြာစုေ၀းခြင့္ အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကန္႔သတ္ႏုိင္တယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ စစ္အုပ္စုကေတာ့ အခုေရာ ေနာင္ေရာမွာပါ ဥပေဒနဲ႔ ညီသည္ျဖစ္ေစ၊ မညီသည္ျဖစ္ေစ၊ ၎တုိ႔ တားခ်င္၊ ဆီးခ်င္၊ ဖမ္းခ်င္၊ ပစ္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဘယ္လူစုလူေ၀းနဲ႔ စုေ၀းမႈကိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏွိပ္ကြပ္မွာပဲ။ ဒီေတာ့ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ျပသႏုိင္ေရးဆုိတာ ဘယ္ေတာ့မွ ရလာႏုိင္မယ့္ အခြင့္အေရးမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။
စစ္တပ္မွ တရား၀င္လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခြင့္လုိင္စင္
ဖြဲ႔စည္းပံုအတြက္ အေျခခံမူေတြကို ေရးဆြဲေနတဲ့သူကလည္း နအဖစစ္အုပ္စု ကိုယ္တုိင္ျဖစ္ေနေတာ့ လက္ရွိ သူ႔ရဲ႕လုပ္ေဆာင္ေနမႈေတြကိုပဲ ျပန္ၾကည့္ၿပီး ေနရပါတယ္။ ပုဂလိကပစၥည္းပိုင္ဆုိင္ခြင့္ဆုိတာ ဒီစစ္အစိုးရ လက္ေအာက္မွာ လံုး၀မရွိဘူးလို႔ တိတိက်က်ပဲေျဖရမွာပါပဲ။ လယ္ေတြကိုစိုက္ထားတဲ့ သီးႏွံမရိတ္သိမ္းမွီမွာပဲ စစ္တပ္ကလုိလို႔ သိမ္းမလား သိမ္းရဲ႕။ ၿခံေတြကိုဖ်က္ခိုင္းရင္လည္း ဖ်က္ေပး ရတာပါပဲ။ တရြာလုံး ေျပာင္းေရႊ႕မႈေတြ လုပ္မလား ရွိတာပါပဲ။ လူေနအိမ္ေတြေပၚတက္ၿပီး အိမ္ရွင္က သေဘာမက်လည္း စားစရာကစလို႔ စစ္သားေတြဟာ ယူၾကတာပါပဲ။
ဒီေတာ့ ခ်ဳပ္ေျပာရရင္ေတာ့ ပုဂၢလိကပိုင္ဆုိင္ခြင့္ဆိုတာ စစ္အုပ္စုရဲ႕ လက္ေအာက္မွာမရွိပါဘူး။ ေနာင္အတည္ျပဳလာႏုိင္မယ့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္မွာလည္း ပုဂၢလိက ပစၥည္းပိုင္ဆုိင္ခြင့္ ဆုိတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ တပိုဒ္မွ ထည့္သြင္းကာကြယ္ေပးထားတာ မေတြ႔ရပါဘူူး။ ကၽြန္စနစ္ ပေပ်ာက္ေရးကို တကမၻာလံုးရဲ႕ တာ၀န္၀တၱရားႀကီးအျဖစ္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္လာေနခဲ့တာ ၾကာပါၿပီ။
၁၉၅၇ ခုႏွစ္က ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့ အဓမၼလုပ္အားေပးစနစ္ဖ်က္သိမ္းေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ဟာ ႏုိင္ငံ တကာ လက္ခံလိုက္နာေနတဲ့ စာခ်ဳပ္ပါ။ ဒါကို စစ္အုပ္စုကလဲလိုက္နာရမွာပါပဲ။ ဒါကို မလိုက္နာဘဲ စစ္အုပ္စုဟာ ျပည္သူလူထုႀကီးကို အဓမၼလုပ္အားေပးနည္းေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ လုပ္ခိုင္းေနတာ ၾကာပါၿပီ၊ အဆိုးဆံုးက စစ္ေျမျပင္မွာ ေပၚတာခိုင္းျခင္းပါပဲ။ အဲဒီလိုလုပ္ခိုင္းေနတာကို ႏုိင္ငံတကာက သိေတာ့ စစ္အုပ္စုဟာ ထန္းလက္နဲ႔ကာတဲ့ အေျဖေပးၿပီး ႏုိင္ငံတကာမွာ မ်က္ႏွာေျပာင္တုိက္ေန ပါတယ္။
ေသနတ္နဲ႔ခ်ိန္ၿပီးခိုင္းေနတာကိုပင္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈအရ ျပည္သူလူထုႀကီးက လုပ္အား ေပးေန တာပါလို႔ ဆိုေနတာပါပဲ။ အခုေရးထားတဲ့ အေျခခံမူဆုိရင္ စစ္တပ္ဟာ ကာကြယ္ေရးဆုိင္ရာ ကိစၥ ေတြမွာ ျပည္သူလူထုကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သလို အသံုးျပဳခြင့္ရွိရမယ္လို႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေနာင္လာမယ့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအသစ္အရဆုိရင္ စစ္တပ္ဟာ ဥပေဒအရျပည္သူလူထုကို ေပၚတာထမ္းခိုင္း တာပါလို႔ တရား၀င္လုပ္ေဆာင္မွာပါပဲ။
လူနည္းစုအခြင့္အေရး
လူနည္းစုအခြင့္အေရးမ်ားနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အမ်ားျပည္သူႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးအခြင့္အေရးမ်ားဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံတကာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ရဲ႕ ပုဒ္မ (၂၇) မွာ ဘာေဖာ္ျပထားသလဲဆိုရင္ “လူမ်ဳိးအရ၊ ဘာသာ ေရးအရ၊ ဘာသာစကားအရ လူနည္းစုမ်ားတည္ရွိေနတဲ့ႏိုင္ငံမ်ားမွာ အဲ့ဒီလူမ်ဳိးစု၀င္ေတြအတြက္ သူ႔လူမ်ဳိးစုအလိုက္ အတူတကြ စုစည္းကာ သူတို႔ရဲ႕ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့က်င့္သံုးခံစားခြင့္၊ သူတုိ႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အယူ၀ါဒ ကိုးကြယ္က်င့္ႀကံခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္ဘာသာ စကားသံုးစြဲခြင့္တုိ႔ကို မပိတ္ပင္ရဘူး” လို႔ ဆိုထားပါတယ္။
ဒါက ႏုိင္ငံတကာက စံထားတဲ့ သေဘာတူခ်က္ပါ။ ဒါေတြကို နအဖစစ္အုပ္စုရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံုမူမ်ားထဲမွာ ေဖာ္ျပပါရွိဖို႔ အဲဒီိအခြင့္အေရးေတြကို ကာကြယ္ေပးဖုိ႔ လံုး၀မပါရွိပါဘူး။ ဒီေတာ့စစ္အုပ္စုအေနနဲ႔ ဘာလုပ္ခ်င္သလဲဆိုတာ ရွင္းေနပါတယ္။ လူမ်ဳိးစုေတြက သူတုိ႔ရဲ႕လူနည္းစုအခြင့္အေရးေတြကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ဖို႔ ေတာင္းဆုိလာရင္ ဖိႏွိပ္ပစ္မယ္ဆုိတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္းပဲ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစုေတြနဲ႔ ျဖစ္ပြားခဲ့ရတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ဟာ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀) ေက်ာ္ၾကာခဲ့ရၿပီး လူမ်ဳိးစံုျပည္သူမ်ားက စစ္ရဲ႕ဒဏ္ကိုေက်ာေကာ့ေအာင္ ခံေနၾကရတာပါပဲ။ အခုစစ္အုပ္စုအေျခခံမူအရ ျဖစ္လာမယ့္ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုဥပေဒသစ္ဟာလည္း အဲဒီလမ္းကိုပဲ ေရြးထားတာျဖစ္ပါတယ္။
စစ္အုပ္စုရဲ႕စည္းကမ္းျပည့္၀ဒီမိုကေရစီဆုိတာဘာလဲ
နအဖစစ္အုပ္စုရဲ႕ ဒီမုိကေရစီ အယူအဆက “စည္းကမ္း” အယူအဆနဲ႔တြဲထားၿပီး လံုၿခံဳမႈရဲ႕ အေရး ႀကီးမႈကို အေလးေပးထားတယ္။ ဒီအတြက္ လံုၿခံဳမႈဆိုတာကိုအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိဖို႔ လိုလာပါတယ္။ လံုၿခံဳမႈဆုိတဲ့ အႏွစ္သာရကေကာ ဘာပါလဲ။ စစ္ေၾကာဖုိ႔ ျဖစ္လာပါတယ္။ လူမႈဒႆန ပညာရွင္ တဦးကေတာ့ လံုၿခံဳမႈကို ဖြင့္ဆုိရာတြင္ လုံၿခံဳဆုိရာမွာ လူသားတဦးတြင္ လံုၿခံဳမႈရွိေနပါက ျပည္တြင္း လံုၿခံဳေရးနဲ႔ အစုိးရရဲ႕ လံုၿခံဳေရး တုိ႔အတြက္ စိုးရိမ္စရာအႏၱာရာယ္မက်ေရာက္ႏုိင္ပါဘူး။
ဒါေၾကာင့္ လံုၿခံဳမႈဆုိတာ လူသားတဦးခ်င္း လံုၿခံဳမႈကိုသာ ဆုိလုိေၾကာင္း အဓိပၸါယ္သက္ေရာက္ပါ တယ္။ ဒီေတာ့... ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အေျခအေနအရ လူသားလံုၿခံဳမႈဆုိတာ ဘာပါလဲ။ အဓိပၸါယ္က ဘယ္လိုလဲ။ ငတ္မြတ္ဆင္းရဲျခင္းေလ်ာ့ပါးေရးကို ဆိုလိုတာလား။ ဒါမွမဟုတ္ အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ႕ လံုၿခံဳေရးကို ၀ုိင္း၀န္းျမႇင့္တင္ေရးလား။ ေမးစရာမ်ား ရွိေနပါေတာ့တယ္။ တကယ္ေတာ့ လံုၿခံဳမႈဆိုတာ လူသားဆုိင္ရာ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ ျပည့္၀မႈမ်ားကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစမယ့္နည္းေတြနဲ႔ လူေတြရဲ႕ဘ၀ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းလို႔ ဆိုရမယ္။
လံုၿခံဳမႈကို ျပည္သူတုိ႔ရဲ႕ခြန္အားနဲ႔ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြအေပၚမွာ တည္ေဆာက္ၾကရမွာျဖစ္တယ္။ လံုၿခံဳမႈဆိုတာ ျပည္သူလူထုအတြက္ အသက္ရွင္ရပ္တည္ေနထုိင္ႏုိင္မႈ၊ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းႏုိင္မႈနဲ႔ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာတုိ႔ကို အာမခံမႈေပးႏုိင္တဲ့ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စစ္ေရး၊ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္း ေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈစနစ္ေတြ ဖန္တီးထားတာကို ဆိုလိုတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားနဲ႔ ေကာင္းမြန္တဲ့အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတုိ႔ကိုလည္း ေလးစားလိုက္နာဖို႔ ပါ၀င္
ပါတယ္။ လူသားလံုၿခံဳမႈအတြက္ အဓိက ဟန္႔တားေႏွာင့္ယွက္ေစတာကေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈပဲျဖစ္ ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕အေျခအေနမွာ လံုၿခံဳမႈဆိုတာဟာ ျပည္သူလူထုကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔နဲ႔ ျပည္သူမ်ားကိုယ္တုိင္က ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္စြမ္းရွိလာေအာင္ အရည္ အေသြးစြမ္းရည္ျဖည့္ေပးႏုိင္ဖို႔ပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိရမွာပါ။
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ (၄၀) ေလာက္အတြင္းမွာ ျပည္သူလူထုကို အရည္အေသြး စြမ္းရည္တုိးတက္လာ
ေအာင္ ျဖည့္စြမ္းေဆာင္ရြက္ေစတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ၊ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြဆိုတာ နည္းနည္းမွ မရွိခဲ့
ပါဘူး။ အဲဒီအတြက္လည္း ျမန္မာျပည္သူလူထုဟာ ယံုၾကည္မႈနည္းလာၾကၿပီး စုေပါင္းလုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ကို ေၾကာက္လန္႔စိုးရြံ႕လာခဲ့ၾကေတာ့တာပါပဲ။
ဒီအေျခမ်ားဆီမွေန၍ ျပည္သူလူထုႀကီးရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္အရည္အေသြးမ်ား ျပည့္မီလာဖို႔ဆိုရင္ အနာဂတ္ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒထဲမွာ အတိုက္အခံမ်ားအတြက္ လြတ္လပ္တဲ့ ေနရာမ်ားရွိရပါမယ္။ အဲဒီေနရာေတြဟာ အစုိးရနဲ႔ အစိုးရကို လိုလားတဲ့သူေတြရဲ႕ ၀င္ေရာက္ခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ကင္းလြတ္ရမွာျဖစ္သလို ေအာက္ေျခလူထုအဖြဲ႔အစည္းမ်ားနဲ႔ လူထုေတြအၾကားမွာ လြတ္လပ္စြာေဆြးေႏြး အျငင္းအခံုေတြ လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ကိုလည္း ခြင့္ျပဳၿပီး အားေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေနေတြကို “စည္းကမ္း” ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ႀကီးျပၿပီး မပိတ္ပင္ရပါဘူး။
ေနာက္တခုက နအဖစစ္အုပ္စုေခါင္းေဆာင္ေတြကိုယ္တုိင္က ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးအစီအစဥ္ထဲမွာ လူသားလံုၿခံဳမႈ အေတြးအေခၚ အယူအဆကို သေဘာမေပါက္ နားမလည္ျခင္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ပိုလို႔ ဆုိးတာက လူသားလံုၿခံဳမႈဆိုတာ လူသားတဦးခ်င္း၏ လြတ္လပ္မႈအား ပိုမုိခြင့္ျပဳ က်င့္သံုးေန တယ္ဆိုတာကို စစ္အုပ္စုက လံုး၀သေဘာမေပါက္တာဘဲျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆိုရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ လံုၿခံဳမႈအစီအစဥ္ဆိုတာဟာ ျပည္သူလူထုကသာ ဖန္တီးခ်မွတ္ၾကရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ စစ္အုပ္စုအေနနဲ႔ အာဏာကို လက္၀ါးႀကီး အုပ္မထားသင့္ပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ စစ္အုပ္စုဟာ ျမန္မာျပည္သူေတြကို မလႈပ္ႏို္င္ေအာင္ လုပ္ထားတယ္။ ဒီအတြက္ စစ္တပ္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရး သေဘာတရားဟာ ႏုိင္ငံအတြင္း ပ်က္စီးျခင္းမ်ဳိးစံုကိုသာ ျဖစ္ေပၚ လာေစခဲ့ပါတယ္။ ျပည္သူတို႔ ဆင္းရဲတြင္းနက္ခဲ့ၾကၿပီး တခ်ိန္လံုး မတည္မၿငိမ္ျဖစ္မႈ အေျခအေန ေတြကိုသာ ျဖစ္ေပၚလာေစခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနာက္မွာေတာ့ အေျခခံမူလအခြင့္အေရးမ်ား ေဖာက္ဖ်က္ လာခဲ့ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးကို ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး ခ်ဳိးေဖာက္ေနမႈေတြကသာ ႀကီးစိုး၍ေနေတာ့တာပါပဲ။ ။
----------------------------------------------------
ရည္ၫႊန္း
- အမ်ဳိးသားညီလာခံႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ သံုးသပ္ခ်က္အက်ဥ္း (ျမန္မာႏုိင္ငံေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီမွ ထုတ္ေ၀သည့္ အေျခခံဥပေဒေရးရာစာေစာင္ အမွတ္ (၁၈) ၂၀၀၄ ဧၿပီ)
- NDD မွ အပတ္စဥ္ျပည္တြင္းသတင္းသံုးသပ္ခ်က္ (အမွတ္စဥ္ -၂၈၄)
- ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ (၂၀၀၅၊ မတ္လ ၇၊ ၈၊ ၉ ရက္ေန႔)
ဒီမိုကေရစီ ဆိတ္သုဥ္းျခင္း၊ ညီမွ်မႈ ဆိတ္သုဥ္းျခင္း
Lack of Democracy, Lack of Equality
န၀တ အမ်ိဳးသားညီလာခံမွ ခ်မွတ္သည့္ အေျခခံဥပေဒ မူမ်ား အေပၚ ႏိုင္ငံေရးသံုးသပ္ခ်က္
ေရးသားသူ - ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီ
ေအာက္တိုဘာ ၁၉၉၅
ဖိုင္ရယူရန္
ဦးေအာင္ထူး၏ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား
ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ဦးေအာင္ထူး၏ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားကို စုစည္းေဖာ္ျပပါသည္။
- ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ေပၚေပါက္လာေရးနဲ႔ လူထုရဲ႕ အခန္းက႑ (၃ ဇူလိုင္ ၂၀၀၇)
- ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ေဆြးေႏြးမရႏိုင္တဲ့ အမ်ိဳးသား ညီလာခံ (၁၇ ဇူလိုင္ ၂၀၀၇)
- နအဖ၏ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္ဟာ ေကာင္းက်ိဳးထက္ ဆိုးက်ိဳးျဖစ္လာႏိုင္တယ္ (၂၄ ဇူလိုင္ ၂၀၀၇)
- ဥပေဒစိုးမိုးေရးအေျခခံမွ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ခ်ဥ္းကပ္ျခင္း (၃၁ ဇူလိုင္ ၂၀၀၇)
- ေစ်းကြက္စီးပြားေရးကို အေထာက္အပံ့ေပးတဲ့ ဥပေဒ မရွိ၍ စီးပြားေရး မေအာင္ျမင္ရျခင္း (၆ ၾသဂုတ္ ၂၀၀၇)
- ဥပေဒျပဳေရးမွာ လူထုပါ၀င္ ပတ္သက္ေစႏိုင္မယ့္ ျပဌာန္းခ်က္မ်ား ပါ၀င္ဖို႔ အေရးႀကီးပံု (၁၃ ၾသဂုတ္ ၂၀၀၇)
- ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံမွာ အမွန္တရားေဖာ္ထုတ္ေရးအတြက္ ဥပေဒမ်ားျပဌာန္းဖို႔ အေရးႀကီးပံု (၂၀ ၾသဂုတ္ ၂၀၀၇)
Subscribe to:
Posts (Atom)
